Badanie CRP to jedno z najczęściej wykonywanych badań laboratoryjnych, dzięki któremu można stwierdzić występowanie w organizmie stanu zapalnego. Jest mało inwazyjne, wymaga jedynie pobrania niewielkiej ilości krwi.
- Czym jest badanie CRP?
- Kiedy wykonuje się badanie CRP?
- Jak wygląda badanie CRP?
- Interpretacja wyniku badania CRP – norma CRP
- CRP w ocenie ryzyka chorób sercowo-naczyniowych
CRP jest szeroko wykorzystywane w diagnostyce. Cechuje się dużą dokładnością pomiaru oraz bezpieczeństwem wykonania, dlatego mierzy się je już u noworodków. Nowoczesne metody pomiaru CRP pozwalają na wykonywanie badania u dzieci niemal bezboleśnie, poprzez niewielkie nakłucie palca i pobranie kilku kropel krwi.
Czym jest badanie CRP?
CRP to skrót od angielskiej nazwy białka C-reaktywnego, które należy do białek ostrej fazy, znajdujących się w osoczu krwi. Związek ten produkowany jest w wątrobie i komórkach tłuszczowych, a jego standardowe stężenie utrzymuje się na stosunkowo niskim poziomie. CRP rośnie jednak w przypadku infekcji lub innego stanu zapalnego – wtedy stężenie białka we krwi może wzrosnąć nawet 1000 razy. CRP należy więc do związków wysoce reaktywnych, których norma może się zmienić w ciągu kilku godzin.
Kiedy wykonuje się badanie CRP?
Badanie CRP wykonuje się w celu zdiagnozowania wystąpienia stanu zapalnego. Analiza poziomu białka C-reaktywnego ma więc bardzo szerokie zastosowanie, ponieważ pozwala wykryć zarówno infekcje bakteryjne i wirusowe, jak również grzybicze lub pasożytnicze. Analizę wykonuje się często w celu wykrycia i późniejszego monitorowania rozwoju choroby i skutków leczenia chorób autoimmunologicznych, np. tocznia rumieniowatego, zapalenia trzustki, czy wybranych nowotworów, m.in. białaczki. Badanie CRP jest wykorzystywane również przy wykrywaniu odrzucania przeszczepów i w diagnostyce chorób układu naczyniowego.
Jak wygląda badanie CRP?
Swoją popularność badanie CRP zawdzięcza nie tylko szerokiemu zastosowaniu, ale również prostej procedurze samego badania. Analizę wykonuje się na próbce krwi badanego, pobranej o dowolnej porze doby. Do badania potrzebna jest niewielka ilość materiału, dlatego samo jego pobranie trwa bardzo krótko. W przypadku dorosłych krew pobierana jest zwykle z żyły odpromieniowej, a konkretnie z jej części znajdującej się w zgięciu łokcia. U dzieci dla zmniejszenia dyskomfortu i objawów bólowych krew pobiera się z palca. Więcej o badaniu kreatyniny dowiesz się ze strony: http://diag.pl/sklep/badania/crp-ilosciowo/.
Badanie nie wymaga przygotowania. Niektórzy specjaliści wskazują, że podobnie jak morfologię krwi, również badanie CRP warto wykonywać na czczo, jednak nie jest to konieczne. Pozostała część, tzn. sama analiza, przeprowadzana jest przez specjalistów w laboratorium diagnostycznym. Wyniki są dostępne już tego samego dnia, w kilka godzin po badaniu.
Interpretacja wyniku badania CRP – norma CRP
Każdorazowo interpretacji wyniku badania CRP powinien dokonywać lekarz, który weźmie pod uwagę nie tylko obowiązujące normy, ale również czynniki, które mogą na te normy wpływać. Tych jest wiele, począwszy od rasy, wieku i płci, przez porę roku i występujące u badanego choroby przewlekłe, takie jak cukrzyca czy nadciśnienie, aż po stosowanie hormonalnej terapii zastępczej. Na wynik badania wpływają także stosowane leki, głównie związki obniżające cholesterol, np. statyny lub fibraty, a także leki stosowane w przypadku chorób serca (betablokery), przy nadczynności tarczycy i jaskrze.
Co do zasady przyjmuje się, że u zdrowego człowieka poziom CRP powinien mieścić się w przedziale 0,08-3,1 mg/l. W przypadku osób otyłych, cierpiących na nadciśnienie i palaczy, za normę uznaje się wynik nieprzekraczający 10 mg/l. Podwyższone wyniki, w zależności od występującego stężenia, mogą oznaczać:
- wystąpienie reakcji zapalnej na skutek zakażenia: 3,1-10 mg/l,
- ciążę, infekcję wirusową lub łagodne zapalenie, kiedy wynik jest niższy niż 40 mg/l,
- infekcję bakteryjną: CRP<200 mg/l,
- ciężkie zakażenie bakteryjne, dla CRP niższego niż 500 mg/l.
CRP w ocenie ryzyka chorób sercowo-naczyniowych
Choroby sercowo-naczyniowe odpowiadają za około połowę zgonów Polaków, dlatego współczesna medycyna dąży do wdrażania skutecznej i jak najwcześniejszej profilaktyki tych chorób. Jednym z czynników, które są sprawdzane podczas oceniania ryzyka wystąpienia schorzeń serca i naczyń krwionośnych, jest właśnie CRP. Bezwzględnym warunkiem diagnostycznym, który musi być spełniony aby to badanie miało sens w kontekście wykrywania chorób sercowo-naczyniowych, jest brak jakiejkolwiek innej infekcji w organizmie. W przeciwnym wypadku badanie będzie niemiarodajne, a wynik niediagnostyczny.
Przyjmuje się, że małe ryzyko sercowo-naczyniowe występuje u badanych, u których CRP było niższe niż 1 mg/l. Wynik z przedziału 1-3 mg/l oznacza umiarkowane ryzyko, natomiast wynik ponad 3 mg/l zwiastuje duże ryzyko zachorowania na jedną z chorób sercowo-naczyniowych. Analiza stężenia CRP w przypadku tych schorzeń jest jedynie przesłanką ich wystąpienia, jednak nie stanowi jedynego kryterium diagnostycznego.
