Zdrowy dorosły człowiek wypróżnia się przeciętnie raz dziennie, wydalając od 100 do 250 g stolca. Stolec składa się w 80% z wody. Biegunka polega na wielokrotnym wydalaniu nieuformowanego stolca o zwiększonej zawartości wody.
Wskutek nadmiernego wydalania płynów, organizm traci duże ilości takich cennych elektrolitów jak jony potasowe, sodowe, chlorkowe oraz węglanowe. W czasie gwałtownej i ostrej biegunki, wraz ze stolcem może się także wydostawać ropa, krew lub śluz. Stolec jest wtedy przebarwiony: krwią na kolor czarny lub czerwony, ropą na żółtozielony lub śluzem na kolor białawy. Skład stolca stanowi ważną wskazówkę o tym, który odcinek jelita jest przyczyna biegunki. jeśli jest to jelito cienkie, wówczas zazwyczaj stolec jest wodnisty, jeśli natomiast jelito grube – stolec jest śluzowaty.
Biegunka przyczyny
Biegunka należy do nader często występujących dolegliwości. Zazwyczaj towarzysza jej wymioty, bóle brzucha, skurcze, gorączka lub obniżona temperatura ciała. Biegunka występuje wtedy, gdy ściana jelita wydziela więcej wody i elektrolitów niż ich wchłania; przy jednoczesnej wzmożonej jednocześnie perystaltyce jelita.
Ostre biegunki
Najczęstszą przyczyną ostrych biegunek są infekcje bakteryjne lub wirusowe, rzadziej grzybicze. Zarazki do organizmu wnikają przede wszystkim przez przewód pokarmowy wraz z zanieczyszczonym pożywieniem lub wodą. Mogą się także dostać drogami oddechowymi.
Do najważniejszych wirusów wywołujących infekcje jelitowe, którym towarzyszą ostre biegunki, należą wirusy ECHO oraz wirusy Coxsackie. Infekcje bakteryjne z biegunkami wywołują pałeczki okrężnicy, prątki gruźlicy, gronkowce lub bakterie z rodzaju Shighella (bakterie czerwonki bakteryjnej).
Przyczyną biegunki może też być zatrucie (grzybami lub metalami ciężkimi), promieniowanie (np. naświetlanie promieniami rentgenowskimi lub radem).
Oprócz tego biegunki mogą występować w okresie zażywania niektórych leków, np. antybiotyków, glikozydów nasercowych oraz leków przeciwnowotworowych. Również alkohol i narkotyki mogą wywoływać biegunki.
Biegunki przewlekłe
Najczęstszą przyczyną przewlekłych biegunek u kobiet jest nadużywanie środków przeczyszczających. Biegunki towarzyszą również takim chorobom jak:
– Jelito spastyczne i Colica mucosa. Są to schorzenia jelita grubego, w których występują skurczowe bóle i zaparcia, ale gdy twardy stolec pozostaje zbyt długo w jelicie, może dojść do jego upłynnienia.
– Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (Colitis ulcerosa), nowotwory złośliwe i uchyłki jelita.
– Zaburzenia funkcji jelita cienkiego, np. zaburzenia wchłaniania, przy których dochodzi do wydalania niestrawionego tłuszczu i włókien mięsnych. Poza tym gruźlica jelita, której zazwyczaj towarzyszą biegunki nocne.
– Schorzenia trzustki.
– Choroby wątroby.
– Pasożyty jelitowe np. glista ludzka, tęgoryjec dwunastnicy lub tasiemiec.
– Uczulenia na środki spożywcze.
– Zaburzenia ukrwienia jelita.
– Cukrzyca (Diabetes mellitus).
Jak leczy się biegunki?
Przede wszystkim trzeba określić przyczynę biegunki – od tego zależy wybór terapii i leków. Konieczne jest także wyrównanie poziomu płynów, elektrolitów, tłuszczów i białek, na przykład za pomocą kroplówek.
W ostrych biegunkach sprawdzonym i skutecznym sposobem jest jeden dzień głodówki. Pacjent powinien jednak dużo pić, najlepiej słabą, czarną herbatę z odrobiną cukru i soli. Następnego dnia, po zelżeniu objawów można zjeść trochę sucharów i razowego chleba.
WAŻNE
Należy pamiętać, że biegunka powoduje utratę przez organizm znacznej ilości wody. Odwodnienie jest wyjątkowo groźne dla niemowląt, małych dzieci i osób starych. W przypadku ciężkiej biegunki należy szybko zapewnić im pomoc lekarską. Poziom płynów, szczególnie w przypadku biegunki połączonej z wymiotami, wyrównuje się za pomocą kroplówek.
Biegunka powoduje utratę przez organizm znacznej ilości wody. Odwodnienie jest wyjątkowo groźne szczególnie dla małych dzieci ale również dla osób starszych.Dlatego nie można bagatelizować biegunki i trzeba jak najwcześniej zacząć nawadnianie. Płyny nawadnaijące jak orsalit sprawdzaja się najlepiej szczegóolnie przy silnych biegunkach w których zwykła woda nie wystarczy.