Dna moczanowa – zwana również artretyzmem lub podagrą – to przewlekła choroba zapalna stawów. Objawia się ona obrzękiem, bólem i zaczerwienieniem stawów, a także podwyższoną temperaturą. Główną przyczyną dny moczanowej jest zbyt wysokie stężenie kwasu moczowego we krwi. Jego nadmiar odkłada się w stawach w postaci kryształków.
Z tekstu dowiesz się:
- jakie są przyczyny dny moczanowej,
- jak rozpoznać objawy dny moczanowej,
- na czym polega diagnostyka dny moczanowej,
- jak leczyć dnę moczanową.
Dna moczanowa to przewlekłe zapalenie stawów spowodowane odkładaniem się kryształków kwasu moczowego w płynie stawowym oraz położonych w pobliżu stawu tkankach. Jest to efekt podwyższonego stężenia kwasu moczowego we krwi (powyżej 7 mg/dl) lub problemów z jego wydalaniem z organizmu. Ten stan, zwany specjalistycznie hiperurykemią, w niekorzystny sposób odbija się również na funkcjonowaniu naczyń krwionośnych i narządów wewnętrznych. Może się więc stać przyczyną wystąpienia kamicy nerkowej oraz upośledzenia pracy nerek.
Dna moczanowa – przyczyny
Dna moczanowa jest chorobą znaną od setek lat. Przed wiekami dotykała ona głównie zamożnych osób, które jadły duże ilości tłustego mięsa i popijały je litrami alkoholu. Nieprawidłowa dieta oraz nadmierne spożywanie alkoholu wciąż należą do głównych czynników ryzyka dny moczanowej. Ryzyko zachorowania zwiększają również:
- płeć męska,
- wiek (częściej chorują osoby dojrzałe),
- nadwaga i otyłość,
- przyjmowanie niektórych leków (m.in. moczopędnych),
- przebyte urazy i operacje stawów,
- zakażenia i infekcje.
Dna moczanowa może również towarzyszyć niektórym schorzeniom cywilizacyjnym, takim jak nadciśnienie tętnicze, choroba niedokrwienna serca czy cukrzyca.
Objawy dny moczanowej
Objawy dny moczanowej zazwyczaj rozpoczynają się od zapalenia jednego stawu – najczęściej jest to staw podstawny palucha, ale również staw kolanowy, barkowy lub inne stawy stopy. U pacjenta występuje silny atak bólu (bardzo często w nocy), staw jest obrzęknięty, skóra wokół niego staje się gorąca i zaczerwieniona. Możliwe jest także wystąpienie gorączki oraz ogólnego osłabienia.
Objawy te – nawet nieleczone – mijają w ciągu kilku-kilkunastu dni, po czym następuje wyciszenie. Jeśli jednak nie wdroży się odpowiednich działań, bóle i obrzęki pojawiają się coraz częściej i zajmują kolejne stawy. W końcu bóle zaczynają występować w sposób stały, niszcząc tkanki stawu, prowadząc do ich zniekształcenia, niesprawności oraz formowania się tzw. guzków dnawych, które mają zazwyczaj ok. 1 cm średnicy. W bardzo zaawansowanych stadiach dny moczanowej może dojść do uszkodzenia narządów wewnętrznych, głównie nerek oraz kamicy moczowej.
Dna moczanowa – diagnostyka
Już pierwsze objawy dny moczanowej powinny skłonić do jak najszybszej wizyty u reumatologa. Diagnostyka choroby opiera się na wywiadzie lekarskim oraz badaniu palpacyjnym stawu. Reumatolog może zlecić nawet kilkukrotne oznaczenie stężenia kwasu moczowego we krwi oraz dobowej utraty kwasu moczowego z moczem. W diagnostyce dny moczanowej zastosowanie znajdują także:
- mikroskopowa ocena płynu stawowego pod kątem obecności kryształków moczanu i sodu,
- USG stawów.
Jak leczyć dnę moczanową?
W fazie ostrej choroby leczenie polega przede wszystkim na łagodzeniu dolegliwości bólowych. Ulgę przynoszą pacjentom zimne okłady, unieruchomienie stawu, stosowanie leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych oraz glikokortykosteroidów (również dostawowo).
W dalszej kolejności reumatolog zaleci działania, które będą miały na celu hamowanie postępów choroby. Pacjent powinien utrzymywać prawidłową masę ciała, ograniczyć spożywanie produktów zwiększających stężenie kwasu moczowego w organizmie (mięso, podroby, owoce morza) i zaprzestać picia alkoholu i palenia papierosów. W miarę możliwości powinien również zadbać o aktywność fizyczną i dużo pić – przynajmniej 2 litry płynów dziennie. Jeśli jest taka potrzeba, choremu może zostać zalecone przyjmowanie leków hamujących produkcję kwasu moczowego.
Należy pamiętać, że wczesne wykrycie dny moczanowej oraz szybkie wdrożenie leczenia pozwala pacjentowi na normalne funkcjonowanie. Zaniedbana dna moczanowa może natomiast z czasem doprowadzić do niesprawności.
Źródła:
https://www.mp.pl/pacjent/reumatologia/choroby/63788,dna-moczanowa
https://ncez.pl/upload/zalecenia-dietetycy_cdo_ncez_dna_moczanowa_2019.pdf
https://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:kBvjvVhic0UJ:https://journals.viamedica.pl/forum_zaburzen_metabolicznych/article/download/28657/23426+&cd=1&hl=pl&ct=clnk&gl=pl
