Widmo barw powstaje po przejściu światła słonecznego przez pryzmat. Zakres ten obejmuje barwy od czerwieni do fioletu. Barwa czerwona odpowiada długości fali elektromagnetycznej od 650 do 700 nm, barwa fioletowa około 400nm. Fale krótsze (ultrafiolet) i dłuższe (podczerwień) nie są rozróżniane przez ludzkie oko.
Oko człowieka odbiera fale światła widzialnego w postaci różnych kolorów. Łącząc barwy podstawowe, czyli czerwoną, zieloną i niebieską można otrzymać różnorodne odcienie kolorów. Za odbiór kolorów odpowiedzialne są czopki znajdujące się na siatkówce oka. Czopki skupione są głównie w „dołku środkowym”, obszarze najostrzejszego widzenia. Trzem podstawowym barwom przyporządkowane są trzy rodzaje czopków, które rozpoznają różne długości fal. Widzenie barwne możliwe jest tylko w oświetleniu. Za widzenie w ciemności – tzw. widzenie czarno-białe – odpowiedzialne są pręciki, które rozróżniają jedynie stopień natężenia jasności. Na tym polu ciągle prowadzone są badania naukowe.
Objawy daltonizmu
– zmęczenie oczu pod wpływem barwnych bodźców
– mylne rozpoznawanie barw
Zaburzenia zmysłu widzenia barwnego
U około 8% mężczyzna i 0,4% kobiet w Polsce stwierdzono zaburzenia zdolności odbierania barw. Wyróżnia się upośledzenie rozróżniania barw (dyschromatopsja) oraz ślepotę na barwy (achromatopsja, daltonizm). Testy wykazały, że 4,2% osób ma problemy z rozpoznaniem koloru zielonego, 1,6% barwy czerwonej, 1,5% w ogóle nie rozpoznaje koloru zielonego, a 0,7% czerwonego. Bardzo rzadko natomiast występują zaburzenia rozróżniania barwy niebieskiej i żółtej. Pacjenci z zaburzeniami rozpoznawania barw, posiadają tylko jeden lub dwa rodzaje czopków. Osoby, które w ogóle nie rozróżniają kolorów, nie posiadają żadnych czopków. Barwy odbierają jedynie w postaci różnych odcieni szarości. Osoby, które nie rozróżniają koloru czerwonego i zielonego, z całego zakresu barw rozpoznają jedynie dwa kolory: zakres fal długich jako kolor żółty, a fale krótkie jako kolor niebieski. Kolor czerwony i zielony odbierają jako różne, jasne odcienie barwy żółtej.
Pacjencie z dyschromatopsją wprawdzie widzą i rozróżniają wszystkie kolory, ale mają z tym niemałe problemy, a bodźce barwne szybko męczą ich oczy. Osoby takie potrzebują lepszego nasycenia barw, większego kąta widzenia oraz więcej czasu na analizę bodźca wzrokowego. Wrażenia barwne można bardzo łatwo mylić ze sobą. Różne odcienie tego samego koloru odbierane są często jako różne barwy. Na przykład światło żółte lub białe odbierane jest jako zielone, gdy obok lub za nim pojawi się czerwone. Światło żółte widziane jest jako czerwone, gdy obok występuje zieleń.
Przyczyny daltonizmu i dyschromatopsji
Źródłem zaburzeń w rozpoznawaniu barw jest najczęściej defekt genetyczny np. w przypadku ślepoty na barwę zieloną (deuteranopia) – uszkodzenie chromosomu X. Daltonizm jest najczęściej uwarunkowany genetycznie, natomiast jako wada nabyta powstaje wskutek procesów degeneracyjnych tzw. plamki żółtej.
Rozpoznanie zaburzenia rozpoznawania barw
Zdolność rozpoznawania barw mnożna zbadać za pomocą specjalnego testu, Na tablicy wykropkowane są kolorowe cyfry, które znajdują się na kolorowo wykropkowanym tle. Tło ma jednak inne barwy niż cyfry. Osoba, która ma problemy z rozróżnianiem barw, nie widzie również cyfr na tablicy.
Daltonizm a wykonywany zawód
Statystyki wykazały, że kierowcy z zaburzeniami rozpoznawania barw, wcale nie powodują większej ilości wypadków niż inni kierowcy. W przypadku niektórych zawodów, dobry wzrok jest jednak warunkiem przyjęcia do pracy, a pracownicy poddawania są specjalnym testom. Dotyczy to m.in. pilotów, kapitanów statków, taksówkarze, prowadzących pociągi, tramwaje i autobusy. Kłopotów z rozpoznawaniem barw nie powinni mieć też chemicy, elektrycy oraz malarze.
Jedna odpowiedź na temat “Daltonizm”
Dyskusja jest zamknięta.