Drgawki napadowe występują nagle i na ogół nie są poprzedzone żadnymi zwiastunami. Istnieją różne postaci:
– Drgawki kloniczne są nagłymi skurczami mięśni, występującymi w małych odstępach czasu. Najczęściej trwają krótko.
– Podczas drgawek tonicznych występuje długotrwały, bolesny skurcz mięśni.
– Obydwie postaci mogą występować jednocześnie, mówi się wtedy o drgawkach tonicznoklonicznych.
– Drgawki kloniczne rozprzestrzeniające się na całe ciało noszą nazwę konwulsji. Tremorem nazywamy drgawki toniczne lub kloniczne, które obejmują tylko jeden mięsień lub grupę mięśniową.
Drgawki niepadaczkowe
U dzieci mogą występować drgawki, których podłożem nie jest padaczka. Niektóre rodzaje drgawek u dzieci bywają w ogóle nie zauważone. Inne rozpoczynają się przenikliwym krzykiem, podczas jeszcze innych dziecko jest głęboko nieprzytomne i nie może przypomnieć sobie co się stało.
Drgawki emocjonalne
Drgawki te wywołuje długotrwały płacz lub złość i ich występowanie jest typowe dla tzw. okresu przekory w rozwoju dziecka. Pierwszy raz występują około 2 roku życia. Przy emocjach takich jak złość, gniew lub ból dziecko zaczyna płakać, podczas wydechu oddech zatrzymuje się, dziecko robi się sine i traci przytomność.
Niedobór tlenu
Ciało staje się wiotkie, a podczas dłużej trwającego napadu dochodzi do skurczu mięśni. Na ogół oddech wraca po chwili. Napad jest spowodowany niedoborem tlenu w centralnym układzie mózgowym. W trakcie krótkotrwałego okresu bezdechu dochodzi do nagromadzenia się w organizmie dwutlenku węgla i dzięki temu oddech powraca samoistnie.
Omdlenia
Już u małych dzieci występują omdlenia. Podczas tego zdarzenia dziecko ma uczucie zapadania się, Występują zawroty głowy, dziecko poci się, robi mu się czarno przed oczami. Skóra jest blada; przed lub po omdleniu niektóre dzieci wymiotują. Dłużej trwającemu omdleniu mogą towarzyszyć drgawki.
Omdlenia mogą mieć różne przyczyny: upał, długotrwałe stanie, zaduch, ciasne ubranie, lęk, ból i przemęczenie. W rzadkich przypadkach przyczyną omdleń są wady organiczne np. choroby serca, nieprawidłowa budowa naczyń mózgowych, choroby kręgosłupa lub wysokie ciśnienie. W pozostałych przypadkach omdlenia są wywołane zaburzeniem krążenia krwi.
Tężec
Tężec (Tetanus) nie jest typową chorobą wieku dziecięcego, ale w sporadycznych przypadkach dzieci mogą zachorować na niego.
Podczas tej niebezpiecznej dla życia infekcji występują drgawki toniczne. Początkowo obejmują one mięśnie twarzy i żuchwy. Mowa i połykanie są w znacznym stopniu utrudnione. Nie występują natomiast zaburzenia świadomości.
Objawy drgawek napadowych
Napady emocjonalne:
– Czynnikiem wywołującym jest złość, ból i zdenerwowanie.
– Na początku czerwona, potem sina twarz.
– Krótkotrwały zanik oddechu.
– Drgawki.
– Czasami krótkotrwała utrata przytomności.
Omdlenia:
– Przed wystąpieniem omdlenia potłiwość, zawroty głowy i bladość twarzy.
– Dziecko bez wydania krzyku osuwa się na podłogę.
– Drgawki.
– Utrata przytomności trwająca do dziesięciu minut.
Tężec:
– Drgawki toniczne, występujące na twarzy, rozpoczynające się w okolicy ust.
– Stan pełnej świadomości mimo drgawek.
WAŻNE
Wystąpienie tężca zawsze jest poprzedzane uszkodzeniem skóry. Jeżeli dziecko skaleczyło się, a nie jest szczepione przeciwko tężcowi, powinno być zawsze zbadane przez lekarza.
Drgawki emocjonalne są niegroźne
Nawet jeśli drgawki emocjonalne dla rodziców wyglądają przerażająco, nie stanowią one żadnego zagrożenia dla życia dziecka. Nie powodują one też uszkodzeń; nie obserwuje się również późnych następstw. Rodzice natomiast muszą uważać, aby dziecko nie doznało żadnego urazu podczas upadku i konwulsji.
Drgawki wtórne
Drgawki wtórne pojawiają się w przypadku wystąpienia innych ciężkich chorób np. zakażenia, urazu, czy zaburzeń przemiany materii. Po wyleczeniu choroby podstawowej drgawki również ustępują. Do drgawek wtórnych należą drgawki gorączkowe, tężyczka oraz drgawki hipo- i hipernatremiczne.
Drgawki wtórne występują często w wieku niemowlęcym i dziecięcym. Przy ich leczeniu ważne jest ustalenie, czy mamy do czynienia z drgawkami wtórnymi, czy z padaczką.
Wystąpienie padaczki wymaga na stałe podawania leków przeciwpadaczkowych, natomiast w przypadku drgawek wtórnych przede wszystkim należy leczyć przyczynę wystąpienia zaburzeń.
Drgawki gorączkowe
Choroby infekcyjne przebiegające z wysoką gorączka u niektórych dzieci wywołują drgawki. Napad pojawia się wtedy, gdy wzrasta gorączka. Nie wiadomo dokładnie co jest bezpośrednią przyczyną drgawek i dlaczego u jednych dzieci występują napady, a u innych nie. Stwierdzono natomiast skłonność dziedziczną.
Napady drgawkowe objawami przypominają duży napad padaczkowy. Dziecko traci przytomność, występują drgawki toniczno-kloniczne, po ustąpieniu napadu dziecko nie pamięta całego wydarzenia. Przeciętnie drgawki gorączkowe trwają od pięciu do piętnastu minut. Mogą być jednak znacznie dłuższe.
Wcześniej uważano, ze drgawki gorączkowe są dla organizmu nieszkodliwe. Obecnie wiadomo jednak, że w niektórych przypadkach mogą pociągać za sobą poważne następstwa. Dlatego też w następujących sytuacjach rodzice powinni się zgłosić ze swoim dzieckiem do lekarza neurologa:
– W przypadku, gdy pierwszy napad pojawił się w pierwszych sześciu miesiącach życia lub po czwartym roku życia.
– Gdy napad drgawkowy trwał dłużej niż pół godziny.
– Gdy w trakcie jednej choroby infekcyjnej występuje kilka napadów.
– Gdy u dziecka wystąpiło więcej niż trzy napady drgawkowe.
– W przypadku, gdy podczas ciąży i porodu występowały powikłania.
– Gdy po napadzie spowolniony jest rozwój psychiczny i ruchowy dziecka.
– Gdy napady występują przy niskiej gorączce (do 38,5 °C).
WAŻNE
Rodzice, u których dzieci wystąpił napad drgawkowy powinni możliwie dokładnie opisać lekarzowi wszystkie okoliczności jakie towarzyszyły temu epizodowi. Dzięki temu lekarz może uzyskać ważne informacje co do charakteru drgawek. Ułatwi to postawienie prawidłowej diagnozy, która następnie zostanie potwierdzona badaniem i odpowiednimi testami.
Tężyczka
Napady tężyczki są skutkiem obniżenia się poziomu wapnia we krwi. Dawniej występowały one u dzieci bardzo często. Napady tężyczki pojawiają się w trakcie leczenia krzywicy, gdy objawy choroby już się cofają, gdyż w tym czasie dochodzi do obniżania się poziomu wapnia we krwi. Obecnie, dzięki konsekwentnemu podawaniu dzieciom witaminy D, krzywica stała się bardzo rzadka i tężyczka już prawie nie występuje.
Innymi, rzadkimi przyczynami tężyczki w wieku dziecięcym są uszkodzenia nerek, zatrucia, choroby tarczycy i niektóre wrodzone zaburzenia przemiany materii.
Podczas ostrego napadu tężyczki dziecko zachowuje pełną świadomość. Skurcze dotyczą najczęściej symetrycznych partii mięśni ramion i nóg. Rzadziej występują drgawki twarzy, tułowia oraz skurcz krtani. W zależności, których partii mięśni dotyczą skurcze, dziecko przybiera charakterystyczne ułożenie. Może np. pojawić się skurcz nadgarstka, skurcz mięśni twarzy i ustawienie ust, jak do pocałunku, skręt szyi na bok lub do tyłu. W okresie późniejszym mogą pojawić się drgawki kloniczne. Z tego powodu napad tężyczki może przypominać padaczkę.
Drgawki hiponatremiczne i hipernatremiczne
Hipernatremia i hiponatremia to – odpowiednio – podwyższenie i obniżenie stężenia sodu w osoczu.
Silne wymioty oraz biegunka, powodujące dużą utratę płynów, wywołują w organizmie zaburzenia równowagi wodno-elektrolitowej. U noworodków taka sytuacja może być niebezpieczna dla życia. Także u dzieci starszych i u dorosłych czasami występuje ciężkie odwodnienie. Początkowo pojawia się osłabienie i apatia, następnie mogą dołączyć się drgawki określonych partii mięśni lub uogólnione napady padaczkowe. Dziecko zapada w śpiączkę.
W przypadku wystąpienia biegunki i wymiotów rodzice powinni starać się podać dziecku jak najwięcej płynów do picia, aby tą drogą uzupełnić straty wody. Jeżeli jest to niemożliwe z powodu uporczywych wymiotów, dziecko wymaga pilnej pomocy lekarskiej.
Inne choroby wywołujące drgawki
Wszystkie uszkodzenia mózgu lub opon mózgowych wywołują drgawki poszczególnych partii lub całego ciała. Również zatruciom, np. alkoholem, często towarzyszą drgawki. Ponadto istnieje szereg zaburzeń przemiany materii, które już u noworodków wywołują drgawki.
