Mocz u zdrowego człowieka jest przejrzysty oraz ma żółty, słomkowy kolor. Ślady krwi można w nim stwierdzić na podstawie czerwonawych lub czarnych domieszek. Czasami przy silnym krwawieniu cały mocz może mieć kolor czerwonawy lub nawet czarny. W pewnych okolicznościach krew w moczu jest niezauważalna i wykrywa się ją dopiero w badaniu laboratoryjnym. Przyczyną czerwonej barwy moczu mogą być też leki.
Przyczyny występowania krwi w moczu
Krew w moczu jest zawsze bardzo niepokojącym objawem, mającym różne przyczyny.
– Zapalenie nerek i miedniczek nerkowych
Przy zapaleniu nerek często są zainfekowane miedniczki nerkowe i odwrotnie. Obie choroby występują częściej u kobiet niż u mężczyzn. Na schorzenia te są narażone przede wszystkim kobiety w ciąży.
Przyczyną obu chorób jest zakażenie bakteryjne, któremu najczęściej towarzyszy gorączka, dreszcze, ból głowy, wymioty, a także bóle o charakterze kolki w okolicy zmienionej nerki. Bóle mogą promieniować do pachwiny lub nawet do ramienia. Często pojawia się krew w moczu oraz ropomocz. Leczenie zapalenia nerek i miedniczek nerkowych polega głównie na stosowaniu antybiotyków celowanych (zgodnie z wynikami posiewu), a także piciu płynów w dużych ilościach.
– Zapalenie pęcherza moczowego
Zapalenie to najczęściej objawia się częstym, naglącym parciem na mocz oraz bolesny i piekącym jego oddawaniem. Również ta choroba występuje częściej u kobiet niż u mężczyzn, co wynika z różnicy w budowie anatomicznej dróg moczowych (krótsza cewka moczowa u kobiet ułatwia wniknięcie bakterii z zewnątrz).
Przy bardzo ciężkim przebiegu, w moczu jest widoczna nie tylko krew, ale także fragmenty błony śluzowej pęcherza moczowego. Leczenie polega na podawaniu dużej ilości płynów oraz środków rozkurczowych. W ciężkich przypadkach konieczne jest stosowanie antybiotyku.
– Kamica nerek i pęcherza moczowego
Częstą przyczyną krwiomoczu jest także kamica narządów moczowych. Szczególnie kamienie przemieszczające się w drogach moczowych mogą spowodować krwawienie, którego objawem jest krwiomocz. U większości pacjentów chorobie towarzyszą bardzo silne bóle, kolka, gorączka oraz wymioty.
W większości przypadków kamienie wydalane są samoistnie. Jeśli nie jest to możliwe, kamienie trzeba usunąć. Sposobów jest dużo. Czasami możliwe jest usunięcie kamienia przez lekarza za pomocą specjalnej pętli podczas wziernikowania dróg moczowych. W innych przypadkach konieczna jest operacja. W niektórych szpitalach znajdują się specjalne aparaty, które za pomocą ultradźwięków rozkruszają kamienie, dzięki czemu są one bezkrwawo usuwane.
– Guzy i przetoki
Guzy prostaty, nerek i pęcherza moczowego często objawiają się występowaniem krwi w moczu. Krwiomocz pojawia się przeważnie jako pierwszy, przed innymi dolegliwościami.
Guzy tych narządów nie zawsze są złośliwe. Jednak w każdym przypadku należy wyjaśnić ich pochodzenie. Przy guzach prostaty treść krwista może pojawić się też w spermie.
Przetoki w pęcherzu moczowym również są przyczyną krwawienia, przy którym dochodzi do krwiomoczu.
– Endometrioza
Czasami zdarza się, że komórki błony śluzowej macicy, w wyniku jakichś zaburzeń, przemieszczają się do innych narządów i tam rozwijają, np. w pęcherzu moczowym. Śluzówka macicy rozwijająca się w nieprawidłowym miejscu podlega właściwym sobie zmianom w trakcie cyklu miesiączkowego. Jeżeli umiejscowiona jest w pęcherzu moczowym, powoduje okresowe występowanie krwi w moczu. Kobiety z endometriozą mają bardzo obfite i bolesne krwawienia miesięczne.
– Hemoglobinuria
Po długim i ciężkim wysiłku fizycznym, np. po dalekim marszu, w moczu mogą zbierać się zniszczone w mięśniach czerwone ciałka krwi. Mocz przybiera wtedy kolor czarny. Zaburzenie to, nazywane hemoglobinurią, ustępuje szybko i samoistnie. Jednak hemoglobinuria może być wywołana także przez inne, poważniejsze przyczyny, jak np. przetoczenie krwi niezgodnej grupowo, dur brzuszny, malarię, anemię hemolityczną i zatrucia.
Problemy u kobiet
Ze względu na budowę anatomiczną kobiet, przy badaniu ogólnym moczu, krew uchodząca razem z moczem na zewnątrz może być czasem jedynie fałszywym alarmem. Często zdarza się, że krew pochodzi z dróg rodnych. W trakcie krwawienia miesięcznego wynik badania ogólnego moczu jest zawsze wątpliwy.
Ważne
W przypadku stwierdzenia krwi w moczu należy poradzić się lekarza, nawet gdy nie występują żadne inne dolegliwości. Powinno się zawsze wyjaśniać przyczynę krwiomoczu, ponieważ może być on spowodowany np. przez groźne choroby. Pojawianie się krwi w moczu po urazach wskazuje na obrażenia wewnętrzne.
