O nadwadze mówimy wówczas, gdy masa ciała przekracza od 10 do 20% wagę przeciętną dla określonej grupy wiekowej. Na bardzo ogólnych zasadach przeciętną wagę ciała dla zdrowego, dorosłego człowieka oblicza się odejmując od wzrostu w centymetrach liczbę 100.
Czyli przy wzroście 160cm przeciętna waga powinna wynosić 60kg. Najbardziej korzystna dla organizmu człowieka jest tzw. waga idealna (wzorzec Broca). Jest ona niższa od wagi przeciętnej o około 10-15%. Czyli odnośnie naszego przykładu idealna waga dla osoby mierzącej 160cm to 51-54kg.
Innym sposobem obliczania jest indeks BMI. Masę ciała dzieli się przez wzrost i podnosi do kwadratu. Prawidłowa waga mieści się wtedy w granicach 20-24,9. Indeks powyżej 30 oznacza już otyłość.
W ustalaniu właściwej wagi ciała bierze się pod uwagę także inne czynniki – na przykład różnice w ciężarze mężczyzn i kobiet, a także grubość kości.
O nadwadze świadczą, oprócz objawów zewnętrznych, pewne symptomy, których nie wolno lekceważyć. Są to m.in. szybkie męczenie się, duszności, krótki oddech oraz wypieki na twarzy, szczególnie intensywne podczas wysiłku fizycznego. Skutkiem nadwagi są bóle krzyża, nóg oraz nadmierne pocenie się.
Do innych symptomów należą zaburzenia pracy serca oraz układu krążenia, który musi pracować na zwiększonych obrotach. Osoby z nadwagą skarżyć się mogą na zaburzenia trawienne, szczególnie zaparcia oraz odczuwają zwiększone łaknienie. Osobie otyłej każdy niemal wysiłek sprawia dużo trudności i powoduje szybkie męczenie się.
Jakie są przyczyny nadwagi i otyłości?
Wprawdzie naukowcy odkryli ostatni i poszukują teraz u człowieka tzw. genu otyłości, odpowiedzialnego za produkcję hamującej apetyt leptyny, badania naukowe nie potwierdzają faktu, iż otyłość jest przypadłością dziedziczną. Tylko w 10% przypadków przyczyną nadmiernego tycia są zaburzenia czynności gruczołów wewnętrznych. Ale generalnie stwierdzić można, iż z nadwagą i otyłością wiąże się przede wszystkim kwestia wychowania oraz nastawienia człowieka do życia.
– Zmuszanie do jedzenia
Winę za otyłość u dzieci ponoszą często sami rodzice. Dziecko jest uporczywie nakłaniane do jedzenia i słyszy stale: „talerz ma być pusty”. Maluch musi spełnić nakaz, nawet gdy nie jest głodny. Wynikiem tego jest niechęć dziecka do jedzenia albo wręcz odwrotnie – co powoduje otyłość. Lekarze stwierdzają przypadki otyłości już u trzy- i czteroletnich dzieci.
– Niechęć do jedzenia
W wielu rodzinach wyznaczona jest konkretna pora i godzina, o której zasiada się do stołu. Dzieci potrzebują często czegoś ponadto. Zaspokajają więc uczucie głodu odczuwane pomiędzy posiłkami, jedząc kaloryczne bomby w postaci słodyczy, czekoladek i ciasteczek. W ten oto sposób bardzo szybko potwierdzają się prognozy lekarzy. Należałoby więc zwrócić uwagę, co dziecko jada pomiędzy posiłkami, i zapewnić mu jakąś lekką przekąskę, zamiast garści słodyczy i czekoladek.
– Łakomstwo
U młodzieży w wieku dojrzewania oraz osób dorosłych przyczyną otyłości są zbyt obfite posiłki główne oraz podjadanie pomiędzy nimi, np. spory kawałek ciasta na deser.
– Brak ruchu
Zbyt obfitym posiłkom towarzyszy zazwyczaj brak ruchu. Ciężka fizyczna praca to w naszych czasach już głównie zadanie maszyn. Większość prac wykonuje się w pozycji siedzącej, przed komputerem lub za biurkiem. Człowiek powoli staje się wygodny, ociężały i przyzwyczaja się do takiego trybu życia. Na uprawianie sportu i gimnastyki nie wszystkich stać, nawet czasowo. Stąd też późniejsze kłopoty z nadwagą i jej skutkami.
– Zmartwienia
Wiele osób próbuje niejako „przełknąć” swoje problemy osobiste, szczególnie te długotrwałe (kłopoty rodzinne, zawodowe, samotność), pocieszając się smacznymi kąskami. Takie działanie może bardzo szybko stać się przyzwyczajeniem i przyczyną otyłości.
Dlaczego tak trudno się odchudzić?
Osoby otyłe często nie zdają sobie sprawy z powagi problemu. Swoją tuszę uważają za stan normalny, do którego przywykli przez lata, ulegając złym nawykom żywieniowym. Osoby takie nierzadko zaniedbują troskę o swój organizm, a z czasem nawet przestają przywiązywać wagę do wyglądu.
Otyłość a większe zagrożenie cukrzycą
Osoby otyłe żyją niebezpiecznie. Około 70-80% cukrzyków jeszcze przed chorobą cierpiało na nadwagę. Co prawda cukrzyca jest chorobą dziedziczną ale jej ujawnienie się zależy w znacznej mierze od innych czynników, do których właśnie należy nadwaga.
Jak zapobiec otyłości
– zmniejszyć porcje posiłków głównych
– unikać podjadania pomiędzy posiłkami
– utrzymywać odpowiednią dietę
– wzmocnić samodyscyplinę
– zadbać o więcej ruchu
