Nerwowość to potoczne określenie pewnych zaburzeń funkcjonowania układu nerwowego. Są to często całkowicie różne zaburzenia, o różnych przyczynach i objawach. Nerwowość objawia się dolegliwościami somatycznymi albo psychicznymi. Najczęściej jednak osoby nerwowe skarżą się i na jedne, i na drugie.
Dolegliwości somatyczne
Mianem dolegliwości somatycznych określa się te dolegliwości, które mają związek z zaburzeniem czynności poszczególnych narządów. W przypadku nerwowości są to głównie: osłabienie, kłopoty żołądkowo-jelitowe, a często także kołatanie serca, ponadto trudności z oddychaniem, zawroty i bóle głowy, nadmierna potliwość, a niekiedy również utrata apetytu, bóle kończyn i krzyża oraz zaburzenia snu. Wiele nerwowych ludzi nie może spożywać pewnych rodzajów pokarmów oraz używek. Dotyczy to zwłaszcza tych o działaniu pobudzającym, nasilają one bowiem przykre doznania. Nierzadkie są też skargi mężczyzn na impotencje i kobiet na oziębłość płciową.
Dolegliwości psychiczne
Typowe dla nerwowości dolegliwości psychiczne to: niepokój, silne wahania nastroju, przygnębienie i lęk. Osoby nerwowe są często niezwykle wrażliwe i drażliwe, dużą trudność sprawia im opanowanie swoich emocji. Powoduje to częste wybuchy gniewu i płaczu. Możliwa jest również sytuacja odwrotna. Niektórzy stają się bowiem bardzo nieśmiali i tracą pewność siebie. Wszystkie te dolegliwości są przez nerwową osobę odczuwane jako niezmiernie uciążliwe i stanowią dla niej dodatkowe obciążenie. Bardzo często urastają w jej oczach do rozmiaru problemów trudnych do przezwyciężenia – przeceniając ich znaczenie, osoba taka zaczyna doszukiwać się u siebie poważnych chorób.
Przyczyny nerwowości
Objawy występujące u osób cierpiących z powodu nerwowości spowodowane są zaburzeniem równowagi w obrębie wegetatywnego układu nerwowego. Prowadzi to do zakłócenia czynności poszczególnych narządów, co wywołuje charakterystyczne dolegliwości. Układ wegetatywny staje się na tyle wrażliwy, ze nawet niegroźne i słabe bodźce wywołują silną reakcje i liczne objawy somatyczne i psychiczne.
Napięcie psychiczne
Przyczyn nadmiernej wrażliwości i zachwiania równowagi w obrębie wegetatywnego układu nerwowego należny dopatrywać się w różnych czynnikach. Jedną z możliwości jest szczególna skłonność, wrodzona lub nabyta predyspozycja do nerwowego zachowania. Nerwowość może być jednak również wynikiem zaburzenia funkcjonowania poszczególnych narządów, np. nadczynności tarczycy. Bardzo często nerwowość spowodowana jest naturalnymi lub chorobowymi zaburzeniami gospodarki hormonalnej. Z taka sytuacja mamy do czynienia zwłaszcza w specyficznych dla funkcjonowania organizmu okresach, takich jak miesiączka, ciąża, okres pokwitania lub przekwitania. U podłoża nerwowości może też leżeć choroba psychiczna, np. psychoza maniakalno-depresyjna. Wywołuje ona jednak raczej bardziej zaawansowane, przewlekle postacie nerwowości.
Jak przeciwdziałać nerwowości?
W przypadku, gdy nerwowość spowodowana jest przez schorzenie somatyczne, należy przede wszystkim wyleczyć to schorzenie. Dlatego też osoby nerwowe, nawet jeśli nie dostrzegają objawów chorób somatycznych, powinny udać się do lekarza. Dopiero lekarz, po uprzednim dokładnym zbadaniu pacjenta, może stwierdzić, czy przyczyna nerwowości rzeczywiście jest choroba somatyczna. Często okazuje się jednak, ze fizycznie pacjent jest całkowicie zdrowy. Przyczyna nerwowości są wówczas problemy natury psychicznej lub skłonności genetyczne. W takim przypadku należy spróbować porozmawiać o swoich problemach z zaufanymi osobami. Może to być przyjaciel, członek rodziny lub też wykwalifikowany psycholog. Bardzo często już taka rozmowa wystarcza, by pozbyć się nadmiernej nerwowości.
Pomocnym dla wielu nerwowych osób okazuje się również trening autogenny lub regularne medytacje. Dodatkowo można zwiększyć ilość ćwiczeń fizycznych, które mają korzystny wpływ na psychikę. Wskazane są m.in. częste spacery i pływanie. Niektórym osobom pomóc może pobyt w sanatorium. Również zmiana sposobu żywienia: zwiększenie ilości świeżych owoców i warzyw, spożywanie pełnoziarnistego pieczywa i produktów mlecznych może zdziałać przysłowiowe cuda.
Urozmaicone zajęcia
Osoby nerwowe powinny bardzo dbać o zachowanie równowagi między zajęciami w pracy i podejmowanymi w czasie wolnym. Ci którzy mają pracę siedzącą i umysłową, powinni w wolnych chwilach uprawiać sport lub przynajmniej chodzić na długie spacery. Z kolei osoby wykonujące pracę fizyczną (zwłaszcza gdy jest monotonna) powinny znaleźć sobie ciekawe,pobudzające wyobraźnię hobby.
Nerwowość nerwowości nierówna
W fachowym języku lekarzy i psychologów nerwowość określana jest wieloma różnymi terminami. Mówi się na przykład o psychastenii lub neurastenii (nerwowość dająca objawy psychiczne lub somatyczne), o zespole psychowegetatywnym, dystonii wegetatywnej i deregulacji wegetatywnej.
WAŻNE
Nerwowość bardzo często w naturalny sposób towarzyszy niektórym sytuacjom. Prawie zawsze pojawia się przed i w trakcie egzaminu lub rozmowy kwalifikacyjnej. Jeśli znika po ustaniu stresującej sytuacji, to nie wymaga zazwyczaj leczenia i nie stanowi niepokojącego objawu.
