Ból brzucha jest jedną z dolegliwości, na które najczęściej uskarżają się pacjenci. Zwykle pojawia się nagle i ma ostry przebieg. W wielu przypadkach przyczyną bólu brzucha jest podwyższone ciśnienie w narządach jamistych brzucha, zwłaszcza w jelicie. Ból może być także skutkiem napięcia torebki narządu lub intensywnych skurczów mięśni – ten ostatni określa się mianem bólu trzewnego.
Ból trzewny ma najczęściej postać kolki. Pacjenci odczuwają go zazwyczaj w pobliżu środkowej linii brzucha, ale często nie potrafią go dokładnie umiejscowić. Dolegliwość trochę ustępuje, gdy pacjent spokojnie spaceruje.
Ostremu bólowi brzucha często towarzyszy niepokój, wymioty i silne pocenie się. Typowa u dzieci jest kolka jelitowa w postaci ostrego, kłującego bólu w lewym podżebrzu, występująca po długotrwałym biegu.
Oprócz bólu trzewnego istnieje także ból somatyczny spowodowany podrażnieniem ściany jamy brzusznej. jest to ból ciągły, tępy, który trochę ustępuje, gdy pacjent odpoczywa.
Jakie są przyczyny ostrego bólu brzucha?
W jamie brzusznej jest wiele narządów, których choroby lub zaburzenia pracy mogą powodować ostre bóle. Należą do nich żołądek, jelito cienkie i grube, trzustka, pęcherzyk żółciowy, a także jajniki i jajowody.
Bóle często towarzyszą wzdęciom, czyli kolce gazowej.
Obwód brzucha powiększa się wówczas na skutek nadmiernego wytwarzania się gazów w elitach lub zaburzeń ruchów perystalicznych jelit (tzw. kolka pępkowa).
U starszych dzieci wzdęcia mogą być efektem załamania się jelita, np. wskutek siedzenia w ławce w pozycji pochylonej. Wzdęcia wymagają konsultacji lekarskiej. Diagnoza pozwala wykluczyć niedrożność czy zapalenie otrzewnej.
Zapalenie wyrostka robaczkowego
Ból w okolicy jamy brzusznej występuje przy ostrym zapaleniu wyrostka robaczkowego. W typowym przypadku ból pojawia się najpierw w nadbrzuszu, później przemieszcza się do prawego podbrzusza, gdzie znajduje się wyrostek robaczkowy. Chorobie towarzyszą nudności, wymioty i gorączka.
Ból brzucha występuje również przy zapaleniu trzustki, często wywołanym nadużywaniem alkoholu. Także przy zapaleniu pęcherzyka żółciowego i w przypadku kamieni żółciowych.
Przepuklina pachwinowa
Przepuklinie pachwinowej może towarzyszyć bardzo silny ból brzucha, gdy zawartość jamy brzusznej uwięźnie w worku mosznowym. Przyczyną bólu brzucha może być także stan zapalny uchyłka jelita grubego. Ból jest zazwyczaj umiejscowiony po lewej stronie.
Zatrucia pokarmowe
Ostre bóle w okolicy żołądka mogą świadczyć o stanie zapalnym żołądka i dwunastnicy lub ostrym zatruciu pokarmowym. W przypadku wystąpienia biegunki, spowodowanej na przykład błędem dietetycznym, wystarcza zazwyczaj uzupełnienie poziomu płynów i elektrolitów przez podawanie kroplówki lub picie dużej ilości płynów. Przy infekcjach chory przyjmuje antybiotyki.
Inną przyczyną ostrego bólu brzucha mogą być wrzody żołądka lub dwunastnicy.
Jak leczy się ostry ból brzucha?
Z reguły trzeba zrezygnować z jedzenia. W szpitalu niezbędną ilość płynów zapewni organizmowi kroplówka. W niektórych przypadkach, np. ostrego zapalenia wyrostka robaczkowego, konieczny jest zabieg operacyjny. Ból kolkowy spowodowany rozwojem kamieni żółciowych łagodzą środki farmakologiczne.
Przyczyną ostrego bólu brzucha są najczęściej:
– Biegunka.
– Wrzody wewnętrzne
– Zapalenie wyrostka robaczkowego.
– Uwięźnięcie jelita przy przepuklinie pachwinowej.
– Zapalenie jelita.
– Ciąża pozamaciczna.
Co można zrobić samemu?
Przede wszystkim należy powstrzymać się od jedzenia. Ciepłe okłady mogą przynieść ulgę, za wyjątkiem stanów zapalnych, kiedy działanie ciepła raczej wzmaga ból. Przy biegunkach należy dużo pić, aby wyrównać poziom płynów w organizmie. Jeśli ból utrzymuje się przez kilka godzin i nie ustępuje, trzeba udać się do lekarza.
