Zdrowy człowiek cały czas produkuje w drogach oddechowych (nos, gardło, tchawica, oskrzela, płuca) wydzielinę. Składa się ona W 90% z wody i w kilku procentach z soli mineralnych. Wydzielina ta na ogół jest bezwiednie połykana.
Różne choroby zmieniają te wydzielinę i powstaje plwocina (sputum), która zostaje odkrztuszona lub wypluta. Pojawienia się plwociny jest zawsze objawem choroby.
Charakter plwociny wskazuje na rodzaj choroby. Gołym okiem można odróżnić plwocinę wodnistą, śluzową, śluzowo ropna, ropna oraz krwistą. Może być ona lepka lub pieniąca się, niekiedy ma odrażający, słodkawy zapach. Pod mikroskopem można dostrzec bakterie, grzyby, pasożyty i komórki nowotworowe. Leukocyty obecne w plwocinie świadczą o alergii, zapaleniu lub reakcji immunologicznej.
Przyczyny i rodzaje plwociny
– W przypadku astmy, pomiędzy napadami kaszlu może wystąpić plwocina ciągnąca się.
– Pienisto-krwista wydzielina pojawia się przy obrzęku płuc.
– Przezroczysta wydzielina z domieszką żyłek krwi może być objawem raka płuc.
– Wodnisto-śluzowa wydzielina może być objawem gruczolakoraka, innej rzadkiej postaci raka płuc.
– Jasnoczerwona plwocina występuje przy zawale płuca.
– Żółto-ropna plwocina jest charakterystyczna dla zapalenia płuc.
– Przy ropniu płuca plwocina jest żółtobrązowa, zabarwienie to nadaje jej hemoglobina.
– Rdzawa plwocina Występuje w przebiegu zapalenia płuc, wikłającego krztusiec.
– Krwista plwocina jest objawem wąglikowego zapalenia płuc i różnych form guzów.
– Plwocina przypominająca galaretkę malinową w wyniku domieszki ropy i krwi występuje przy ropnym zapaleniu płuc, raku i grypie.
Typowy objaw
Literatura medyczna opisuje również plwocinę trzywarstwową. Na spodzie znajduje się ropa z resztkami tkankowymi, następna Warstwa to żółtozielona, mętna, Wodnista wydzielina, a górną warstwę tworzy śluzowo -ropna pienista treść. Jest to typowy objaw rozstrzenia oskrzeli, Wrodzonego ich rozszerzenia. Wydzielina taka występuje również przy zapaleniu płuc wywołanym przez bakterie beztlenowe. Ma Wtedy cuchnący słodkawy zapach.
Plwocina występuje w podobnej postaci także przy ropniu płuca spowodowanym przez ten sam czynnik.
„Odpluwanie pełnymi ustami” jest charakterystyczne dla gruźlicy płuc. Spowodowane jest to wykrztuszaniem martwiczo zmienionych fragmentów tkanki płucnej.
Przyczyny alergiczne
Wiele chorób dróg oddechowych, przy których występuje plwocina, jak astma czy przewlekłe zapalenie oskrzeli, maja podłoże alergiczne. Wdychane substancje powodują podrażnienie dróg oddechowych. W ten sposób powstaje wiele typowych chorób zawodowych jak np. pylica wywołana u piekarzy poprzez mąkę i u górników poprzez pył węglowy.
Uwarunkowane alergicznie zapalenia pęcherzyków płucnych może również wystąpić u drukarzy (poprzez gumę arabska), u rolników (poprzez zboże i pasze), u techników dentystycznych (poprzez pył z platyny) i gospody, domowych (poprzez kurz).
Postępowanie w przypadku występowania plwociny
Jeżeli przyczyna pojawienia się plwociny ma podłoże alergiczne, należy zrobić wszystko, aby uniknąć kontaktu Z alergenem. W chorobach zawodowych bywa konieczne przekwalifikowanie się i zmiana pracy.
Jak postąpi lekarz?
Lekarz W konkretnym przypadku może odessać wydzielinę, usunąć przyczynę zwężenia dróg oddechowych (W tym ciało obce). Niekiedy Wykonanie tych zabiegów uwarunkowane jest podaniem narkozy. Lekarstwa pomagają upłynnić lepką wydzielinę i zwalczają infekcje (antybiotyki, sulfonamidy). W zależności od przyczyny pojawienia się plwociny, leczy się wywołującą ja chorobę.
Rady przy pojawieniu się plwociny
– Pojawienie się plwociny zawsze jest oznaką choroby dróg oddechowych. Może być ona ba banalna, ale też niebezpieczna dla życia.
– W każdym przypadku należy poradzić się lekarza, opisując dokładnie wygląd plwociny i okoliczności jej występowania.
– Plwocina może zawierać niebezpieczne substancje chorobotwórcze (bakterie, grzyby, pasożyty). Należy uważać by inne osoby nie miały z nią kontaktu.
– Nie powinno się kasłać na innych, należy niszczyć zużyte chusteczki jednorazowe i myć ręce.
