Za wcześniaki uważa się noworodki, których waga urodzeniowa nie przekracza 2500 g lub te, których poród nastąpił po 28 oraz przed 38 tygodniem ciąży. Długości ciała nie bierze się w tym wypadku pod uwagę, ponieważ uwarunkowana jest ona różnymi czynnikami W zależności od wagi wcześniaki dzieli się jeszcze na te, których ciężar ciała waha się między 1250 a 2500 gramów, oraz takie, które ważą mniej niż 1250 gramów.
Przyczyny przedwczesnego porodu
Przyczyna około połowy przedwczesnych porodów jest nieznana, często jednak określa się ją jako tzw. cechę rodzinną. Kobiety pochodzące z takich rodzin muszą liczyć się z ryzykiem urodzenia wcześniaka. Przedwczesny poród dotyczy również kobiet ciężarnych poniżej 18 roku życia. Wcześniej rodzą się też tzw. dzieci niechciane. Poród przedwczesny może być również spowodowany ciężkimi chorobami ciężarnej, jak kiła, gruźlica, toksoplazmoza, zatrucia ciążowe. Przyczyną mogą być również zaburzenia hormonalne, np. nadczynność tarczycy i niedoczynność przysadki albo choroby macicy, np. mięśniaki lub stany zapalne. Wypadki, ciężka praca fizyczna, stres, spożywanie alkoholu i palenie papierosów podczas ciąży praz choroby płodu to również częste przyczyny przedwczesnych porodów.
W jaki sposób unikać porodu przedwczesnego?
Najpewniejszą metodą zapobiegawczą są stałe wizyty kontrolne u lekarza podczas całej ciąży. Jeżeli rozpozna on przedwczesne oznaki porodu, jest szansa aby temu zapobiec. Dla kobiety ciężarnej oznacza to z reguły, że czas do właściwego terminy będzie musiała spędzić w pozycji leżącej. Jeżeli nastąpiło otwarcie szyjki macicy, lekarze zszywają ją. Szwy zdejmuje się dopiero na krótko przed terminem.
Jak postępuje się podczas porodu przedwczesnego?
Po pierwsze, podejmuje się wszelkie próby wstrzymania przedwczesnej akcji porodowej i utrzymania dziecka w łonie matki. Jeśli jednak poród rozpocznie się, rodząca przyjmuje kilka zastrzyków sterydowych, które wpływają na rozwój płuc dziecka. Natychmiast po porodzie noworodek zostaje umieszczony w inkubatorze, w którym panują sztucznie stworzone warunki, umożliwiające mu przeżycie i dalszy rozwój.
Co można zrobić samemu?
Ciężarne powinny przede wszystkim zrezygnować z picia alkoholu i palenia papierosów. Kobiety nie objęte ryzykiem przedwczesnego porodu powinny być również poinformowane o najbliższym szpitalu, w którym znajduje się oddział dla wcześniaków.
Kiedy należy zgłosić się do lekarza?
Jeżeli przed wyznaczonym terminem porodu nastąpią bóle, dojdzie do pęknięcia pęcherza płodowego lub kobieta zacznie obficie krwawić, należy wezwać bezzwłocznie pogotowie. Jeżeli krwawienia są niewielkie lub pojawią się dość łagodne bóle brzucha, należy natychmiast udać się do ginekologa.
Co zrobi lekarz?
Lekarz będzie próbował powstrzymać poród. Gdy to się nie powiedzie, przystąpi do stwarzania optymalnych warunków opieki nad dzieckiem, która musi się rozpocząć tuż po urodzeniu.
Przebieg przedwczesnego porodu
Poród przedwczesny przebiega podobnie jak poród o czasie, jednak w tym przypadku życie i zdrowie dziecka są bardziej zagrożone. Im dziecko mniej waży, tym większe jest ryzyko. Odsetek śmiertelności jest dziesięciokrotnie wyższy niż u normalnie rozwiniętych noworodków.
Problemy wcześniaków
Płuca nie są jeszcze w pełni rozwinięte, a ośrodek oddychania w mózgu nie jest wykształcony. Dlatego powietrze w inkubatorze jest wzbogacone w tlen.
Ponieważ ściany naczyń nie są jeszcze szczelne, zachodzi poważne ryzyko wystąpienia ciężkich krwotoków wewnętrznych.
Brak odruchów ssania i przełykania powoduje konieczność sztucznego karmienia dzieci.
Pod skórą nie ma jeszcze tkanki tłuszczowej, wcześniak musi przebywać w inkubatorze o stałej temperaturze powietrza.
Organizm dziecka nie ma jeszcze w pełni wykształconego układu odpornościowego i dlatego opieka nad nim musi się odbywać w sterylnych warunkach.
Po krytycznych 14 dniach stopień zagrożenia życia dziecka przeważnie spada do minimum, ale musi ono pozostać w szpitalu, aż osiągnie wagę 2500 g.
Czy poród przedwczesny jest niebezpieczny?
Dla matki poród normalny i przedwczesny są jednakowo bezpieczne, chyba że rozpoczęcie akcji porodowej spowodowane jest chorobą ciężarnej. Wysoki stopień ryzyka przede wszystkim dotyczy noworodka. Postęp w medycynie osiągnął jednak już tai poziom, że nawet dzieci z wagą urodzeniową poniżej 1000 g mają szansę na przeżycie.
