W momencie gdy noworodek zaczyna samodzielnie oddychać, ustaje proces krążenia w naczyniach krwionośnych pępowiny. Zostaje ona zaciśnięta i przecięta. Po upływie 4-5 dni (może trwać to dłużej albo krócej) resztka odcinka pępowiny odpada. Ryzyko powstania przepukliny pępkowej istnieje wtedy, gdy w ścianie brzuszka niemowlaka da się wyczuć dotykiem przerwę zwaną pierścieniem lub wrotami przepuklinowymi, przez które może uwypuklać się otrzewna lub pętla jelita. Jest to zjawisko występujące u noworodków dosyć często, gdyż tkanka wokół pępka jest jeszcze bardzo delikatna i słaba. Niektóre dzieci przychodzą na świat z widoczną przepukliną, u innych pojawia się ona w pierwszych tygodniach życia.
Objawy przepukliny pępkowej
– W ścianie brzucha noworodka można wyczuć przerwę zwaną pierścieniem przepuklinowym
– Wypukłość wokół pępka, która powiększa się przy płaczu, wzdęciach i zaparciach
– Wypukłość znika podczas naciskania palcem i słychać przy tym dźwięk przypominający burczenie
Jakie są przyczyny przepukliny pępkowej?
Przyczyną są bardzo słabe jeszcze mięśnie oraz delikatna warstwa tkanki łącznej w okolicy pępka. Nie wytrzymują one obciążenia wywołanego płaczem, kaszlem, krzykiem, wzdęciami i zaparciami. Przepuklina pępkowa może też wystąpić u wieloródek oraz kobiet otyłych – przyczyną jest osłabienie lub nadwyrężenie mięśni.
Jak leczy się przepuklinę pępkową?
Jeśli przepuklina jest niewielka, nie trzeba podejmować żadnych specjalnych środków, gdyż ustąpi samoczynnie. Zanim tkanka łączna skurczy się i zamknie się pierścień przepuklinowy, może upłynąć nawet kilka miesięcy. Na pępek można jedynie nałożyć specjalny plaster przepuklinowy, które zapobiega powiększaniu się przepukliny pod wpływem napięcia wywołanego płaczem lub kaszlem. Rozległe przepukliny, zwłaszcza tzw. uwięźnięte, muszą być leczone operacyjnie. Lekarz przesuwa pętle jelita na swoje miejsce, wzmacnia tkankę wokół pępka i zamyka pierścień przepuklinowy.
Czy można coś zrobić samemu?
Przede wszystkim należy podkreślić, że przepuklinie pępkowej u noworodka nie można zapobiegać. Niektóre „doświadczone” mamy są wprawdzie zdania, ze ryzyko wystąpienia przepukliny zależy od długości pozostawionego odcinka pępka. Lekarze jednak nie potwierdzają tej teorii. Mamy często doradzają swoim zaniepokojonym córkom i synom, aby po prostu ucisnęły miejsce przepukliny i spięły opaską pępkową. Nie jest to najlepszy pomysł, gdyż laik nie może ocenić, czy w grę wchodzi przepuklina uwięźnięta i jak jest ona rozległa. Aby nie popełnić błędu, lepiej zapytać o poradę lekarza.
Kiedy należy udać się do lekarza?
Gdy w ścianie brzuszka noworodka można wyczuć przerwę zwaną pierścieniem przepuklinowym. Wizyta u lekarza jest niezbędna, gdy w okolicy pępka widać uwypuklenie.
Jak postąpi lekarz?
Zbada rozmiary przepukliny i sprawdzi, czy wypchnięte pętle jelita nie są przypadkiem uwięźnięte. W zależności od wyników oględzin, lekarz doradzi rodzicom sposób postepowania. Niewielka przepuklina zazwyczaj cofa się samoczynnie. W niektórych łagodnych przypadkach przepukliny, na pępek noworodka nakłada się specjalny uciskowy i ściągający plaster. W tym celu skórę na brzuszku dziecka ściąga się w głębokie fałdy i spina za pomocą plastra.
Po trzech tygodniach
Plaster pozostaje na brzuszku przez okres trzech tygodni aż sam się odklei. Wtedy robi się tygodniową przerwę i nakłada nowy plaster. Rodzice mogą o zrobić sami, ale większość obawia się, że nie poradzi sobie z nakładaniem plastra. Fałdy skóry muszą być odpowiednio głębokie, dlatego dobrze jest poprosić o pomoc lekarza lub pielęgniarkę.
Jeśli przepuklina jest duża, wówczas wykonuje się zupełnie niegroźny zabieg operacyjny. Już tydzień po operacji rana powinna się ładnie zagoić.
Czy przepuklina pępkowa jest niebezpieczna?
Tak, jeśli jest to przepuklina uwięźnięta, gdyż istnieje wówczas ryzyko powstania martwicy pętli jelita.