Schorzenia rogówki

Przednią część oka pokrywa twarda, elastyczna i przezroczysta błona – rogówka. Chroni ona oko i jednocześnie jest częścią aparatu dioptrycznego (tworzącego obraz). Brzeg rogówki tworzy twardówka, wewnętrzna, nieprzejrzysta biaława błona z tkanki łącznej włóknistej, przechodząca od przodu w przezroczystą rogówkę.

Przez rogówkę nie przebiegają naczynia krwionośne, mimo to jest ona tkanką żywą, odżywianą przez twardówkę, ciecz wodnistą oczu i łzy. Ze względu na powolny proces przemiany materii, rogówkę można łatwo przeszczepiać, ale z drugiej strony jest ona podatna na choroby. Rogówka ulega szeregowi chorób bakteryjnych, wirusowych i alergicznych, powodujących stany zapalne. Ponieważ z rogówką graniczą bezpośrednio powieki i spojówki może dochodzić do przenoszenia się stanów zapalnych. Niektóre choroby mogą stopniowo obejmować całą rogówkę, aby następnie wtargnąć do wnętrza oka. W efekcie dochodzi do zmian zwyrodnieniowych, mętnienia i bliznowacenia, które powodują zburzenia wzroku.

Objawy schorzeń rogówki

– zmętnienie widzianego obrazu

– swędzenie lub ból

– widzenie niewyraźnych punktów lub plam

– przebarwienia

– ropienie

– wady wzroku

Przebieg schorzeń rogówki

Najczęściej spotykaną formą bakteryjnego zapalenia rogówki jest wrzód pełzający ostry. Jego powstaniu sprzyja ropny stan woreczka łzowego. Naciek powstały na środku rogówki powoduje jej ubytek w kształcie sierpa.

Zapalenie rogówki powodują liczne wirusy m.in. ospy prawdziwej i szczepiennej, półpaśca oraz opryszczki.

Do zapaleń alergicznych należy zapalenie różowate, występujące u osób cierpiących na trądzik różowaty twarzy. Na powierzchni rogówki, w obrębie szpary powiekowej, tworzą się nacieki.

U płodu reakcję alergiczną wywołuje również krętek blady (sprawca kiły). Między 10-20 dniem życia powoduje on zapalenie miąższowe rogówki.

Przyczyny schorzeń rogówki

Przyczyną schorzeń rogówki, obok podrażnień spowodowanych zanieczyszczeniem powietrza (dym papierosowy, spaliny), mogą być również infekcje. Źródłem większości przypadków mętnienia rogówki są zaburzenia w samym wnętrzu oka, np. w przypadku jaskry zbyt wysokie ciśnienie śródoczne. Do innych przyczyn zmętnienia rogówki należą stany zapalne, zgrubienia i procesy degeneracyjne. Notuje się również rzadkie przepadki przychodzenia na świat dzieci ze zmętnieniem rogówki. U dzieci tych rogówka nie wykształciła się dostatecznie podczas okresu embrionalnego lub matka w czasie ciąży chorowała na różyczkę lub inną chorobę zakaźną. Nieprawidłowa krzywizna rogówki jest przyczyną astygmatyzmu, a wrzody, złogi wapnia, tłuszczu lub barwników powodują mętnienie rogówki i zaburzenia wzroku.

Leczenie schorzeń rogówki

Stosuje się różne metody w zależności od przyczyny schorzenia. W przypadku infekcji i stanów zapalnych lekarz zazwyczaj przepisuje krople antybiotykowe. Małe nierówności i ubytki rogówki często przez długi czas nie wywołują żadnych dolegliwości. Zmiany takie trzeba wprawdzie obserwować, ale nie zawsze wymagają one leczenia, gdyż ciecz łzowa pokrywająca rogówkę w dużym stopniu wyrównuje ubytki. Niewielkie zbliznowacenia, zrosty i pęcherzyki usuwa się operacyjnie. Czasami wystarczy nawet zabieg ambulatoryjny. Silne zmętnienie i większe ubytki oraz blizny pozostałe po poważnych infekcjach nierzadko zmuszają do przeprowadzenia przeszczepu rogówki.

Co można zrobić samemu?

Nie są znane skuteczne metody zapobiegania schorzeniom rogówki. Można natomiast chronić się przed skaleczeniami, np. zakładać okulary ochronne podczas prac z piłą, frezarką, szlifierką, w czasie jazdy odkrytymi pojazdami itp.

Kiedy należy udać się do lekarza?

Natychmiast, gdy wystąpi zmętnienie lub przebarwienie rogówki oraz osłabienie widzenia.

Jak postąpi lekarz?

Najpierw dokładnie obejrzy oko, gdyż już samo wziernikowanie rogówki może dać pewne wskazówki. Diagnozę potwierdzi badanie z użyciem mikroskopu rogówkowego, który składa się z bardzo silnej lupy połączonej z lampą dającą wąską wiązkę światła (lampa szczelinowa). Jeżeli lekarz podejrzewa schorzenia struktur leżących za tęczówką, wkropli środek rozszerzający źrenice i zbada dno oka.

Ważne

Jeżeli leczenie zostanie podjęte zbyt późno, to schorzenia rogówki mogą nawet doprowadzić do ślepoty. Żeby temu zapobiec, już przy pierwszych objawach osłabienia wzroku należy udać się do lekarza.

Pomiar ciśnienia śródgałkowego

W ramach badania rogówki zazwyczaj wykonuje się także pomiar ciśnienia śródgałkowego Badanie przy pomocy aparatu jest całkowicie bezbolesne, towarzyszy mu uczucie szybkiego podmuchu na oku.