Słoniowacizna (obrzęk limfatyczny)

Słoniowacizna jest pojęciem zbiorczym dla chorób odznaczających się zaburzeniami w przepływie chłonki lub inaczej limfy. Nazwa choroby jest jednoznaczna i w obrazowy sposób oddaje wrażenie, jakie na obserwatorze może wywrzeć osoba cierpiąca na to schorzenie. Słoniowacizna atakuje przede wszystkim kończyny dolne i górne.

Dochodzi wtedy do olbrzymich obrzęków rąk i nóg, które na samym początku choroby można jeszcze zmniejszyć. Niestety, z upływem lat, obrzmienia twardnieją i na tym etapie nie można już cofnąć objawów choroby.

Słoniowacizna objawy

Objawy słoniowacizny to powstające obrzęki i zgrubienia skórne powstające wskutek zastoju limfy (chłonki) na rękach, nogach i innych częściach ciała. Obrzęki kończyn dolnych świadczą z reguły o chorobie serca lub o problemach z układem krążenia. Tego rodzaju objawy nie mają nic wspólnego ze słoniowacizną.

Jeżeli obrzęki rąk i nóg pojawią się po pobycie w tropikach, konieczna jest wizyta u lekarza, któremu należy powiedzieć o przebiegu odbytej podróży. Informacje te mogą stanowić istotną wskazówkę służącą postawieniu właściwej diagnozy.

Słoniowacizna przyczyny

U około jednej piątek pacjentów słabość naczyń limfatycznych jest wrodzona. U zdrowych ludzi naczynia limfatyczne na zasadzie systemu drenażu transportują płyny ustrojowe do serca. Jeśli z jakichś powodów są one uszkodzone i niedrożne, płyny gromadzą się w miejscu, w którym pojawia się obrzęk.

Jednak słoniowacizna wrodzona nie ujawnia się zaraz po przyjściu dziecka na świat. Może natomiast uaktywnić się nawet po 35. roku życia.

W większości przypadków to inna choroba prowadzi do całkowitego zamknięcia naczyń limfatycznych. Na ogół dotyczy to uporczywych i długotrwałych chorób zakaźnych jak róża przyranna (erisipelas traumaticum), opryszczka zwyczajna na ustach (herpes simplex), trąd oraz tak zwana filarioza, która jest chorobą tropikalną.

W niektórych przypadkach za zniszczenie naczyń limfatycznych odpowiedzialny jest nowotwór. Do zastoju limfy może dojść również po przeprowadzanych operacjach.

Słoniowacizna leczenie

W pierwszym rzędzie należy leczyć chorobę podstawową, wyniszczającą organizm od wielu miesięcy lub nawet lat. Obrzęki na ramionach i nogach zwalcza się stosując przygotowane na miarę specjalne pończochy uciskowe.

Z dobrym skutkiem można stosować masaże limfatyczne, polegające na zastosowaniu odpowiedniej techniki masażu oraz leki zmniejszające obrzęki. W ostatnich latach przeprowadza się również z dużym sukcesem mikrochirurgiczne transplantacje naczyń limfatycznych.

Co można zrobić samemu?

Oczywiście pończochy uciskowe przyniosą pożądane efekty, pod warunkiem, że będą systematycznie noszone. Czasem, z zupełnie błahych, kosmetycznych powodów leżą one przeważnie w szafie. Takie postępowanie pacjenta jest nieodpowiedzialne i krótkowzroczne.

Jeżeli chory nie konsultuje stanu swojego zdrowia z lekarzem, zgrubienia z czasem stwardnieją, i nie będą poddawały się leczeniu. Można również wspomagać właściwe leczenie, układając nogi nieco wyżej, gdy tylko jest to możliwe.

Kiedy należy zgłosić się do lekarza?

Przede wszystkim należy wyleczyć wymienione wcześniej choroby zakaźne. Jeżeli potem na ramionach, nogach i innych częściach ciała wystąpią obrzęki, pacjent musi koniecznie skorzystać z porady lekarza.

Co zrobi lekarz?

Ponieważ słoniowacizna może być skutkiem wielu chorób, diagnoza lekarska musi opierać się na dokładnym badaniu i zapoznaniu się z historią choroby pacjenta. Z niej bowiem lekarz może wysunąć wnioski, które pomogą podjąć odpowiednie leczenie.

Przebieg słoniowacizny

Wyleczenie we właściwym czasie choroby podstawowej zwiększa znacznie szanse na zlikwidowanie słoniowacizny.

Jeżeli jednak obrzęki pozostają lub nie da się ustalić ich prawdziwej przyczyny, konieczne jest w pewnych warunkach prowadzenie leczenia trwającego przez całe życie.

Zasadniczo słoniowacizna jako choroba sama w sobie jest bardzo nieprzyjemna i uciążliwa, ale właściwie ma stosunkowo łagodny przebieg.