Utrudnione oddawanie moczu w postaci częstomoczu, trudności z rozpoczęciem mikcji oraz uczucia niepełnego opróżnienia pęcherza to jedno z częściej zgłaszanych problemów ze zdrowiem w przypadku wielu mężczyzn w bardziej zaawansowanym wieku. Wynika on nierzadko z łagodnego przerostu prostaty (BPH), będącego niezwykle częstym stanem chorobowym. Około 50% pięćdziesięciolatków oraz 90% 85-letnich mężczyzn zmaga się z problemem przerostu prostaty. Skąd się bierze i jak sobie z nim radzić?
Mechanizm rozrostu prostaty
Rozrost prostaty wynika najprawdopodobniej z długoletniego kontaktu gruczołu krokowego z testosteronem. Testosteron, syntezowany głównie w jądrach, jest niezbędny dla funkcjonowania gruczołu krokowego. Hormon dostaje się do komórek prostaty, gdzie pod wpływem enzymu 5-alfa-reduktaza zostaje przemieniony w DHT, czyli dihydrotestosteron. DHT stanowi czynnik stymulujący gruczoły obecne w prostacie do produkcji płynu, a komórki do podziałów i wzrostu. Wydzielina z prostaty jest niezwykle potrzebna dla funkcjonowania układu płciowego. Stanowi 25% objętości nasienia i zawiera fruktozę niezbędną do odżywiania plemników oraz inne składniki stymulujące ruchliwość komórek płciowych i zapewniające płynność nasienia. Nie tylko DHT stymuluje przerost prostaty. Pozostałe czynniki to między innymi TGF-beta oraz inne czynniki wzrostu. Przerost prostaty jest zatem złożonym procesem, w którym bierze udział szereg substancji i mechanizmów.
Efekt przerostu daje jednak wspólne, chociaż nie zawsze jednorodne, objawy. Bariera mechaniczna w postaci powiększonego krocza może powodować trudności w mikcji ze względu na ucisk na cewkę moczową. W pierwszych etapach choroby ucisk może być jednak kompensowany, ale występuje problem z oddawaniem moczu. Ponadto stopniowe osłabienie mięśnia wypieracza pęcherza, związane z przerostem prostaty, sprawia, że pęcherz nie jest opróżniany w wystarczającym stopniu. Niektórzy ludzie doświadczający łagodnego przerostu prostaty nie odczuwają utrudnionego oddawania moczu, a mogą np. mieć trudności z moczeniem nocnym. Ze względu na niejednorodny przebieg choroby zawsze w przypadku BPH niezbędna jest uważna diagnostyka lekarska.
Jak poradzić sobie z problemem?
Łagodny przerost prostaty leczony jest zarówno poprzez techniki chirurgiczne, jak i stosowanie leków. Należy zwrócić uwagę, że nie zawsze łagodny przerost prostaty jest wskazaniem do jakichkolwiek procedur leczniczych. Gdy ryzyko działań niepożądanych, potencjalnie będących skutkiem leczenia, nie jest kompensowane przez potencjalną korzyść terapeutyczną, leczenie powinno być jedynie zachowawcze.
Leki stosowane w łagodnym przeroście prostaty to substancje wpływające na syntezę DHT, wybrane leki miorelaksacyjne oraz preparaty oparte na wyciągach roślinnych, np. wyciąg z boczni piłkowanej, który jest składnikiem Prostamol Uno. Dobór odpowiedniego środka leczniczego zależy od intensywności problemu. Dawki leków oraz same leki są indywidualnie dostosowywane w zależności od ciężkości objawów i fizycznych rozmiarów łagodnego przerostu gruczołu krokowego.
