Wewnętrzne żeńskie narządy płciowe to jajniki, jajowody, macica i pochwa, zewnętrzne natomiast to wzgórek łonowy, przedsionek pochwy, łechtaczka i wargi sromowe. O wadach żeńskich narządów płciowych mówimy wtedy, gdy:
– następuje ich brak lub zatrzymanie rozwoju (aplazja)
– ujścia wewnętrznych narządów płciowych są zarośnięte (atrezja)
– narządy płciowe wykształciły się podwójnie
– cewka moczowa lub odbyt posiadają nieprawidłowe ujście
Objawy wad żeńskich narządów płciowych
Genetycznie uwarunkowane wady żeńskich zewnętrznych narządów płciowych można bardzo łatwo zauważyć. W przypadku wad ukrytych mogą wystąpić następujące objawy:
– bóle w podbrzuszu
– dolegliwości menstruacyjne
– nudności, bóle głowy
– przy atrezji błony dziewiczej, ataki kolki podczas menstruacji
– niepłodność
Przyczyny wad żeńskich narządów płciowych
Jajowody, macica i górna część pochwy, wykształcają się z przewodów Mullera powstających w czwartym tygodniu rozwoju płodowego. Wady tych narządów występują wtedy, gdy dochodzi do zatrzymania ich rozwoju lub procesu inwolucji przewodów Mullera. Rzadziej wady narządów płciowych powstają w wieku dziecięcym lub dojrzałym wskutek chorób zakaźnych.
Leczenie wad żeńskich narządów płciowych
Sposobów leczenia i korygowania wad żeńskich narządów płciowych zależy głównie od rodzaju defektu.
Kiedy należy zgłosić się do lekarza?
Genetycznie uwarunkowane wady narządów płciowych są diagnozowane zazwyczaj już podczas pierwszych badań profilaktycznych noworodków. Ukryte defekty wychodzą na jaw w pewnych sytuacjach np. podczas pierwszego stosunku lub porodu. Należy przestrzegać pewnej ogólnej zasady: w razie wystąpienia dolegliwości narządów płciowych, nie należy zwlekać z wizytą u lekarza.
Jak postąpi lekarz?
Przeprowadzi bardzo dokładne badanie i określi rodzaj terapii. Czasem konieczne jest skierowanie do szpitala i korekta chirurgiczna.
Leczenie wad żeńskich narządów płciowych
W przypadku większości wad narządów płciowych konieczny jest zabieg operacyjny.
Atrezja błony dziewiczej
Normalnie w błonie dziewiczej, również przed defloracją, znajduje się niewielki otwór. Atrezja, czyli brak otworu w błonie dziewiczej, powoduje wraz z pierwszym krwawieniem brak możliwości odpływu krwi menstruacyjnej. Pojawiają się bóle podbrzusza, nudności i bóle głowy. Podczas każdej następnej miesiączki występują silne ataki kolki. Konieczne jest operacyjne nacięcie błony dziewiczej i usunięcie nagromadzonej krwi z pochwy i macicy.
Aplazja i atrezja macicy i pochwy
Przy atrezji lub aplazji pochwy wykonuje się chirurgiczny zabieg jej otworzenia lub odtworzenia. W przypadku atrezji możliwa jest później prawidłowa ciąża i poród. Aplazja niestety oznacza niepłodność.
Podwójne narządy płciowe
Nieprawidłowości rozwojowe w postaci dublowania się narządów płciowych występują wtedy, gdy przewody Mullera w ogóle się nie połączą lub połączą się tylko częściowo. Wady takie usuwa się operacyjnie, co znacznie zwiększa szanse kobiety na normalny przebieg ciąży.
Nieprawidłowe ujście cewki moczowej lub odbytu
jeśli ujście cewki moczowej lub odbytu jest nieprawidłowo usytuowane (np. odbyt uchodzi do pochwy), to równocześnie mogą występować wady narządów płciowych. Operacja jest konieczna tylko wtedy, gdy oddawanie moczu jest zaburzone.
Hermafrodytyzm
Pod pojęciem hermafrodytyzmu rozumiemy zaburzenie rozwojowe gruczołów płciowych. Występujące wówczas objawy obojnactwa również zalicza się do wad narządów płciowych. Genetycznie uwarunkowany hermafrodytyzm prawdziwy jest to tzw. interseksualizm charakteryzujący się występowaniem jąder i elementów jajnika.
