Wodobrzusze zwane również puchliną brzuszną jest to nagromadzenie się wolnego płynu w jamie brzusznej. Wodobrzusze nie jest odrębną chorobą, lecz objawem towarzyszącym innych schorzeniom. W jamie brzusznej może nagromadzić się 20 i więcej litrów płynu. Jeśli do jamy brzusznej przedostanie się stosunkowo niewielka ilość płynu, mogą nie występować żadne dolegliwości oprócz objawu powiększenia brzucha. Przy dużych ilościach płynu pojawia się ból brzucha i duszności. W zaawansowanym stadium choroby jama brzuszna jest bardzo mocno powiększona, naprężona, a pępek często uwypuklony na zewnątrz.
Objawy wodobrzusza
- Powiększenie brzucha
- Bóle brzucha
- Trudności w oddychaniu
- Zmniejszenie ilości oddawanego moczu
- W zaawansowanym stadium napięte powłoki brzucha
Jakie są przyczyny wodobrzusza?
Najczęstszą przyczyną choroby jest marskość wątroby w skutek nadużywania alkoholu. Źródłem wodobrzusza mogą być również takie schorzenia jak: zapalenie otrzewnej, niewydolność serca (a szczególnie niewydolność prawej komory serca, prowadząca do marskości sercowej wątroby) oraz nowotwory przewodu pokarmowego. Jak dotąd nie zostały do końca zbadane procesy, które prowadzą do gromadzenia się płynu w jamie brzusznej. Lekarze są jednak zgodni co do jednego: mechanizmem powstawania zastojów są zaburzenia wymiany płynów przez błonę otrzewnej.
Jak leczy się wodobrzusze?
Pacjent powinien pozostać w łóżku i ściśle stosować się do zaleceń lekarza. Dobór terapii zależy od rodzaju choroby pierwotnej. Jedną z możliwości leczenia wodobrzusza jest podawanie środków pobudzających pracę nerek i zwiększających ilość wydalanego moczu (leki moczopędne). Nerki odfiltrują z jamy brzusznej zalegający w niej płyn, który następnie zostanie wydalony wraz z moczem. Ten rodzaj terapii wymaga szczególnej ostrożności –należy systematycznie kontrolować utratę wagi u chorego (dopuszczalne jest około 0,5 kg dziennie). Zbyt radykalne odwodnieni może spowodować niedobór potasu oraz ustanie pracy nerek. W nagłych przypadkach wykonuje się punkcję polegającą na nakłuciu ściany jamy brzusznej i upuszczeniu płynu.
Czy można coś zrobić samemu?
Wodobrzusza nie można wyleczyć bez fachowej pomocy medycznej. Należy przestrzegać ogólnej zasady rozsądnego dawkowania alkoholu, która zresztą jest aktualna w profilaktyce wielu innych chorób.
Kiedy należy udać się do lekarza?
Żeby uniknąć powikłań w postaci wodobrzusza , należy zgłaszać się do lekarza w razie zauważenia objawów chorób pierwotnych, na tle których pojawia się wodobrzusze. Większość tych chorób można stwierdzić dosyć wcześnie na podstawie zaobserwowanych symptomów. Wyjątek stanowią schorzenia wątroby, które zazwyczaj wykrywa się późno. Dlatego też nie wolno lekceważyć takich objawów jak wyraźne powiększenie się obwodu jamy brzusznej bez jasnych przyczyn, bóle brzucha, trudności z oddychaniem oraz zmniejszone wydalanie moczu.
Jak postąpi lekarz?
Opuka jamę brzuszną, aby stwierdzić obecność płynu w jamie otrzewnej. Czasem wykonuje się również badanie USG. W większości przypadków konieczna jest punkcja i pobranie próbki płynu z jamy brzusznej. Pobraną próbkę oddaje si do analizy na obecność bakterii i białek. Po postawieniu diagnozy lekarz zaleci odpowiednie leczenie szpitalne.
Przebieg choroby
W początkowym stadium wodobrzusza zazwyczaj nie występują żadne niepokojące objawy. Później stopniowo zaczynają pojawiać się bóle brzucha i problemy z oddychaniem. W zaawansowanym stadium choroby silnie powiększa się obwód brzucha. Występują również zaburzenia funkcji nerek i w związku z tym zmniejszone oddawanie moczu, które leczy się stosując dietę niskosodową.
Czy wodobrzusze jest niebezpieczne?
Wodobrzusze jest chorobą niebezpieczną chociażby z tego powodu, że wywołujące je choroby pierwotne nie należą do błahych. Punkcja wykonywana w przypadku wodobrzusza wiąże się z pewnym ryzykiem. Najczęściej występującym powikłaniem jest krwotok, a odpływ dużej ilość płynu może spowodować zapaść.
Ważne
Wodobrzusze może wystąpić po wypadku lub np. bójce. Silne uderzenie może mianowicie spowodować pęknięcie naczyń krwionośnych oraz śledziony i odpływ krwi do jamy brzusznej. Jeżeli po takim incydencie powiększy się objętość jamy brzusznej, należy natychmiast udać się do lekarza.
