Nazwa łacińska stanu wycieńczenia – uczucia słabości, „ogólnego rozbicia”, zmęczenia i apatii jest astenia. Wycieńczenie może być objawem towarzyszącym bardzo wielu chorobom, dlatego lekarze mówią o symptomie niecharakterystycznym.
Przejawia się on uczuciem znużenia, spadkiem energii, nastrojem przygnębienia i rozdrażnienia, niepokojem nerwowym oraz bólem głowy. Stan wycieńczenia może dotknąć każdego, sprawiając, ze wszelki rodzaj czynności, zarówno wysiłek fizyczny, jak i umysłowy stanie się niezwykle mozolna praca.
Przyczyny wycieńczenia
Źródłem tych dolegliwości mogą być zarówno zupełnie niegroźne zaburzenia wegetatywne, jak i depresje, a także poważne choroby organiczne. Aby móc zwalczyć przykre objawy wycieńczenia, należy najpierw poznać właściwą ich przyczynę. Oto niektóre z nich:
Zaburzenia krążenia
Uczucie rozbicia występuje często przy zaburzeniach krążenia, niskim ciśnieniu lub objawie nagłego spadku ciśnienia przy podnoszeniu się z pozycji leżącej. W tym przypadku ulgę przynoszą ćwiczenia gimnastyczne, na przemian zimny i ciepły prysznic oraz inne metody stabilizujące proces krążenia.
Alkohol i inne używki
Przyczyną wycieńczenia i rozbicia może być również niewłaściwy tryb życia, nadużywanie alkoholu, nikotyny oraz zbyt mała dawka snu. W tym przypadku, by pozbyć się przykrych dolegliwości, wystarczy tylko zmiana złych nawyków.
Zaburzenia psychiczne
Wycieńczenie jest objawem niektórych poważnych chorób psychicznych, np. psychozy. Apatia i zmęczenie towarzysza też zaburzeniom reaktywnym i bywają reakcja na stres, silne przeżycia i sytuacje kryzysowe.
Choroby somatyczne
Przyczyny wycieńczenia nie zawsze są błahe. Takie samopoczucie może być symptomem poważnej choroby, na przykład gruźlicy, niewydolności mięśnia sercowego, niedoczynności tarczycy, niedokrwistości, zapalenia nerek lub zapalenia wątroby, zatrucia ciążowego, a także choroby nowotworowej. Także przy cukrzycy, oprócz pragnienia, częstego oddawania moczu oraz spadku masy ciała, występuje uczucie zmęczenia i apatii.
Kiedy należy udać się do lekarza?
Wycieńczenie podczas np. długotrwałego przeziębienia nie musi być powodem do wizyty u lekarza. Z porady specjalisty powinny natomiast skorzystać osoby, które długo po przebytej chorobie wciąż skarżą się na złe samopoczucie. Jest to również konieczne w wypadku, gdy dolegliwość ta dotyczy kierowców, których praca, jak wiadomo, wymaga niezawodnej koncentracji.
Jak postąpi lekarz?
Zbada pacjenta, zmierzy ciśnienie i zaleci wykonanie badań krwi oraz moczu, być może również zdjęcia rentgenowskiego płuc. jeśli wyniki wskażą na obecność choroby organicznej, lekarz zadecyduje o odpowiedniej terapii. W przypadku źródeł rozbicia o podłożu psychicznym, np. depresji, stosuje się środki psychotropowe oraz metody psychoterapeutyczne.
Jeśli przyczyną wycieńczenia jest zbyt niskie ciśnienie krwi, wówczas lekarz może zalecić dużą dawkę ruchu, od czasu do czasu mocną kawę lub herbatę, a niektórym pacjentom kieliszek koniaku, który pobudzi krążenie krwi i doda energii.
Co można zrobić samemu?
Najlepszą metodą walki z poczuciem fizycznego wycieńczenia jest troska o zdrowy tryb życia:
Świeże powietrze w mieszkaniu i miejscu pracy, dużo ruchu. Zamiast jazdy samochodem, lepiej skorzystać z roweru lub własnych nóg. Wszystkie te czynniki, łącznie z odpowiednią dawką snu, lekkostrawną dietą, rezygnacja z alkoholu i nikotyny, odciążają autonomiczny układ nerwowy oraz zmniejszają ryzyko zachorowania. Poza tym sport oraz kąpiele parowe w saunie wzmacniają układ odpornościowy organizmu, chroniący przed infekcjami, którym również towarzyszy uczucie rozbicia. Nie należy zapominać o stresie jako o czynniku generującym apatię oraz uczucie braku sił. Przyczyną wycieńczenia są również wahania warunków atmosferycznych. W tym wypadku – chociaż człowiek pozostaje raczej bezsilny – pomaga ogólna dobra kondycja psycho-fizyczna.
Tego nie wolno lekceważyć!
Uczucie wycieńczenia może być objawem poważnej choroby. Jeśli dolegliwość ta występuje bez wyraźnego powodu, należy zgłosić się do lekarza. Samo podjęcie decyzji o pójściu do lekarza może być utrudnione właśnie zmęczeniem. Dlatego warto obserwować swoich bliskich, by w razie potrzeby służyć im wsparciem.
Przetrenowanie może być przyczyną zaburzeń pracy serca?