Zapalenie gruczołu piersiowego, czyli zapalenie sutka, występuje w postaci ostrej u kobiet zaraz po porodzie, a także u kobiet od około trzydziestego roku życia w postaci przewlekłej.
Przyczyny zapalenia gruczołu piersiowego
Zapalenie sutka u kobiet karmiących jest wywołane przez bakterie gronkowca. W szpitalach położniczych są one przenoszone przez personel lub zakażone narzędzia. Bakterie te dostają się na błonę śluzową jamy ustnej noworodka. Podczas karmienia są przenoszone na sutki matki. Następnie poprzez niewielkie ranki przenikają do wnętrza piersi. Jeśli pierś nie jest opróżniana z mleka, które zalega w pęcherzykach i przewodach mlecznych, to do gruczołu może nie docierać oksytocyna – hormon regulujący skurcz komórek mięśniowych otaczających przewody mleczne. Dochodzi wówczas do pogłębienia się zastoju. Nieodprowadzone mleko staje się pożywką dla bakterii.
Na przewlekłe zapalenie piersi cierpią kobiety po trzydziestym roku życia. W wyniku procesów starzenia się, przewody mleczne rozszerzają się i zbiera się w nich martwy materiał komórkowy oraz wydzielina. Jeżeli ta wydzielina zostanie zakażona i przedostanie się do tkanki łącznej, to w okolicy przewodów mlecznych dochodzi do stanów zapalnych i tworzenia się torbieli, ropni oraz przetok.
Objawy ostrego zapalenia gruczołu piersiowego
– ból i uczucie twardości w piersiach
– zaczerwienienie
– powiększenie węzłów chłonnych
– gorączka
– dreszcze
Objawy przewlekłego zapalenia gruczołu piersiowego
– ból w obu piersiach
– wodnista wydzielina z brodawek
Leczenie zapalenia gruczołu piersiowego
Celem leczenia tego typu zapalenia u kobiet po porodzie jest ograniczenie wydzielania mleka oraz ułatwienie jego wydalania. Osiąga się to w różny sposób, na przykład przez ciepłe i zimne okłady, podnoszenie piersi oraz stosowanie leków zmniejszających wydzielanie mleka. Jeżeli choroba nie ustępuje, podaje się antybiotyki. W przypadku ropni wykonuje się ciepłe okłady oraz nacinanie. Przewlekłe zapalenie gruczołu piersiowego leczy się za pomocą leków przeciwzapalnych oraz antybiotyków. Torbiele i ropnie, które nie zanikają samoistnie, są usuwane operacyjnie.
Co można zrobić samemu?
Pęknięcia i rany można leczyć za pomocą mieszanki olejku z orzeszków ziemnych i spirytusu. Matki karmiące powinny zapobiegać zastojowi pokarmu, między innymi poprzez zwracanie uwagi, czy dziecko ssie efektywnie, unikanie stresu i przemęczenia.
Kiedy należy zgłosić się do lekarza?
W przypadku wystąpienia bólu i uczucia twardości w piersiach, które nie jest związane z miesiączką, należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza.
Jak postąpi lekarz?
W przypadku kobiet, które nie karmią piersią, wykonuje się badanie rentgenowskie piersi (mammografię) w celu wykluczenia raka piersi.
Przebieg ostrego zapalenia gruczołu piersiowego
Rozpoczyna się dopiero między 8 a 18 dniem od zakażenia. Do tego czasu choroba rozwija się w sposób utajony. Na ogół dotyczy tylko jednej piersi. Na początku objawia się uczuciem twardości i bólem, nawet całej piersi, jeśli zgrubienie jest głębiej położone. Na skórze piersi pojawia się zaczerwienienie, najbliższe węzły chłonne powiększają się i są bolesne w dotyku. Chora ma gorączkę, dostaje dreszczy, niekiedy odczuwa bóle stawów. Przy ropnym zapaleniu gruczołu dochodzi do nagłego podwyższenia się temperatury ciała.
Przebieg przewlekłego zapalenia gruczołu piersiowego
Pacjentka przez lata cierpi na bóle w obu piersiach niezależne od miesiączki. Najczęściej z brodawek wypływa wodnista wydzielina. W wyniku stanu zapalnego zmienia się tkanka gruczołów, co powoduje wciąganie brodawek. W przeciągu kilku dni mogą się wytworzyć bolesne ropnie. Powstają również torbiele. Nie powodują one jednak dolegliwości i najczęściej samoistnie zanikają.
Czy zapalenie gruczołu piersiowego jest niebezpieczne?
Przed wynalezieniem skutecznych antybiotyków zapalenie gruczołu piersiowego często prowadziło do śmierci. Dziś nie odnotowuje się już przypadków śmiertelnych.
Jak zapobiegać zapaleniu gruczołu piersiowego?
Przy karmieniu piersią należy zwracać szczególną uwagę na higienę. Nie należy zaniedbywać leczenia małych ran. Pierś powinna być zawsze do końca opróżniana z mleka.
