Zatorowość płucna, jak sama nazwa wskazuje, polega na wystąpieniu zatoru, którego skutkiem jest nagłe zatkanie światła tętnic płucnych. Szybkość i nasilenie pierwszych objawów choroby zależy przede wszystkim od tego, do których rejonów płuc przestanie dopływać krew. Typowym objawem zatorowości płucnej jest nagłe wystąpienie duszności, szybkie oddychanie, przyśpieszone bicie serca i nadmierna potliwość. Chory jest niespokojny, odczuwa silny lęk. Często skarży się na ból w klatce piersiowej zlokalizowany po jednej stronie. Ból ten może promieniować również do ramion, pleców oraz brzucha.
Zatorowość płucna przyczyny
Najczęściej zamknięcie tętnic płucnych jest spowodowane skrzeplinami, które powstają w wyniku procesu krzepnięcia krwi na ścianach naczyń krwionośnych. Szczególnie często dzieje się to w żyłach nóg i miednicy, rzadziej w prawej połowie serca. W przypadku, gdy dojdzie do urwania się zakrzepu, poprzez układ krwionośny może on zostać przetransportowany do płuc. Zatory tworzą się przede wszystkim u pacjentów unieruchomionych przez dłuższy czas, szczególnie po zabiegach operacyjnych lub po ciężkich urazach. Choroba ta występuje też często u osób z niewydolnością krążenia. Materiałem, z którego najczęściej tworzy się zator, jest skrzeplina, rzadziej tłuszcz, powietrze czy ciała obce w organizmie.
Zatorowość płucna objawy
– Duszność.
– Przyśpieszony oddech.
– Wzmożona potliwość.
– Przyśpieszone bicie serca.
– Gwałtowne uczucie lęku.
– Sinica skóry oraz śluzówek.
– Jednostronny ból w klatce piersiowej promieniujący do ramion, pleców, lub nadbrzusza.
– Objawy wstrząsu.
Zatorowość płucna leczenie
Zatorowość płucna wymaga natychmiastowego podjęcia leczenia. Przede wszystkim należy zapobiec tworzeniu się następnych zatorów. W tym celu pacjentowi podaje się środki przeciwzakrzepowe (heparynę). Czas trwania leczenia takimi środkami zależy od przyczyny zatorowości płucnej. Jeżeli jest ona wynikiem przewlekłej choroby, wiążącej się z dużym ryzykiem wielokrotnego występowania zakrzepów, to w pewnych przypadkach konieczne jest nawet długotrwałe podawanie takich leków.
Co można zrobić samemu?
Najczęściej przyczyną powstawania zakrzepów jest brak ruchu. Dotyczy więc ona nie tylko osób przewlekle i obłożnie chorych, ale także tych, którzy z reguły zażywają mało ruchu, na przykład ze względu na siedzący charakter pracy. Profilaktyka sprowadza się wówczas na przykład do częstszego chodzenia, jazdy na rowerze, pływania, biegania oraz innych ćwiczeń fizycznych, które wzmacniają mięśnie kończyn dolnych.
Kiedy należy się zgłosić do lekarza?
Przy wystąpieniu duszności lub bólu w klatce piersiowej należy jak najszybciej zasięgnąć porady lekarskiej. Poważnym błędem jest oczekiwanie, że bóle przejdą samoistnie.
Jak postąpi lekarz?
Lekarz dokładnie zbada pacjenta. Oceni prawdopodobieństwo występowania czynników sprzyjających powstawaniu zatorowości płucnej. Osłucha serce, wykona badanie EKG oraz zdjęcie rentgenowskie klatki piersiowej. Szczególnie przydatnym badaniem w rozpoznawaniu zatorowości płucnej jest ECHO serca oraz tomografia spiralna. Szczegółowe badania muszą być wykonane w warunkach szpitalnych, gdyż istnieje ryzyko występowania innej choroby niż zatorowość płucna, ale o bardzo podobnym przebiegu. Należy zwłaszcza wykluczyć zawał serca, zapalenie otrzewnej oraz wstrząs w przebiegu zakażenia krwi. W przypadku podejrzenia zatoru płucnego, badaniem rozstrzygającym wszystkie wątpliwości jest angiografia. Polega ono na podaniu środka cieniującego (kontrastowego), który pozwala uwidocznić tętnice płucne podczas prześwietlenia. Otrzymany obraz jest utrwalany na kliszy rentgenowskiej.
Przebieg zatorowości płucnej
Powstawanie drobnych zatorów płucnych może się powtarzać. Powoduje to wzrost oporu w krążeniu płucnym, podwyższenie się ciśnienia w tętnicach płucnych, przerost mięśnia prawej komory serca, a następnie pojawienie się objawów niewydolności prawo komorowej. Rozwijający się obraz choroby określany jest jako serce płucne. Chory przyjmuje więc stale leki przeciwzakrzepowe, czego jednak ryzykiem jest niekiedy zcieńczenie naczyń. Do objawów masywnego zatoru płucnego dochodzi, gdy zostaje zamknięty pień płucny lub jedna z głównych tętnic płucnych. W takim przypadku może nawet dojść do śmierci w ciągu 1-2 godzin. Tak dramatyczny przebieg ma około 5-10% przypadków.
Zawał płuca jako efekt zatoru płucnego
Jednym z powikłań zatoru płucnego jest zawał płuca. Dochodzi wówczas do martwicy określonego fragmentu płuca w wyniku jego niedostatecznego ukrwienia. W przebiegu zatoru płucnego zawał płuca rozwija się w około 25% przypadków.
WAŻNE
Podobnie jak w przypadku zawału serca, szansa pacjenta na przeżycie zależy od szybkości udzielenia pomocy lekarskiej. Z tego powodu, przy podejrzeniu zatoru płucnego, należy jak najszybciej wezwać Pogotowie Ratunkowe.
