Są to choroby określane wspólną nazwą gestozy, występujące specyficznie W okresie ciąży, spowodowane zaburzeniami przemiany materii, których przyczyną jest dodatkowe obciążenie organizmu kobiety podczas ciąży.
W zależności od tego, w którym okresie ciąży wystąpią dolegliwości, wyróżnia się gestozę wczesną (w pierwszym trymestrze ciąży) i gestozę późną zwaną zespołem EPH (w ostatnim trymestrze ciąży).
Gestoza wczesna charakteryzuje się nudnościami i wymiotami. Występuje nadmierne wydzielanie śliny. Stwierdza się utratę wagi ciała.
Gestoza późna znana również jako zespól EPH lub gestoza EPH występuje w ostatnich miesiącach ciąży. Objawia się obrzękami, białkomoczem (proteinuria) i nadciśnieniem. Do wczesnych symptomów choroby należy: silny ból głowy podwójne widzenie, błyski przed oczami, gwałtowny wzrost ciśnienia krwi oraz nudności.
Jedną z postaci późnej gestozy jest rzucawka zwana również eklampsją. Jest to bardzo groźna choroba, której towarzysza drgawki mogące prowadzić do utraty przytomności.
Przyczyny gestozy
Źródła choroby nie są jak dotąd dokładnie znane. Przypuszcza się, ze przyczyna zaburzeń jest skurcz średnich, mniejszych i najmniejszych naczyń krwionośnych, co prowadzi do obrzęków, powstawania złogów białkowych oraz zatorów. Zespół EPH występuje u 5% kobiet ciężarnych.
Objawy zatrucia ciążowego
Wczesne:
– Nadciśnienie.
– Nagromadzenie płynów (obrzęki) w kończynach dolnych i na twarzy.
– Białkomocz spowodowany zaburzeniami pracy nerek.
Późne:
– Bóle głowy.
– Nudności, niepokój.
– Zaburzenia widzenia.
Objawy rzucawki
– Skurcze trwające około minuty, czasem z utratą przytomności.
Leczenie zatrucia ciążowego
Leczenie jest głównie ukierunkowane na ratowanie życia i zdrowia matki. W ciężkich przypadkach zatrucia ciążowego i rzucawki lekarz podaje środki obniżające ciśnienie i łagodzące obrzęki, a następnie w sposób sztuczny wywołuje akcję porodową.
Czy można coś zrobić samemu?
Gestozie i jej różnym postaciom nie można zapobiegać. Można jedynie zminimalizować ryzyko ściśle przestrzegając ustalonych terminów badań kontrolnych podczas ciąży.
Kiedy należy udać się do lekarza?
Każda kobieta powinna od samego początku aż do końca ciąży znajdować się pod opieka lekarza. Najpóźniej do ginekologa należy udać się wtedy, gdy pojawia się choćby najmniejsze objawy zespołu EPH. W przypadku rzucawki należy natychmiast wezwać Pogotowie Ratunkowe.
Jak postąpi lekarz?
Spróbuje określić rodzaj gestozy wykonując badanie USG, analizę moczu i pomiar ciśnienia krwi. W lżejszych przypadkach choroby, gdy matce i dziecku nie zagraża większe niebezpieczeństwo, ciężarna może pozostać w domu. Lekarz przepisze odpowiednie środki lub zaleci zmianę sposobu odżywiania. W cięższych przypadkach gestozy kobieta zostaje skierowana do szpitala.
Przebieg choroby
Obraz kliniczny choroby różni się w zależności od jej postaci. Zespól EPH występuje zazwyczaj po upływie 20 tygodni ciąży, natomiast rzucawka w ostatnim trymestrze, ale również podczas porodu i w okresie połogu.
Czy zatrucie ciążowe i rzucawka są niebezpieczne?
Na obecnym etapie rozwoju medycyny szanse na powodzenie terapii są duże pod warunkiem, że choroba zostanie rozpoznana odpowiednio wcześnie. Wtedy można także zapobiec wystąpieniu cięższych objawów w postaci rzucawki.
Rzucawka jest niezwykle groźna zarówno dla życia matki, jak i dziecka. W Europie Środkowej umieralność ciężarnych z powodu rzucawki wynosi 2-5 %. Znacznie wyższe ryzyko dotyczy płodu, który zagrożony jest już w razie wystąpienia lekkich objawów zespołu EPH.
