Głównym objawem świadczącym o wystąpieniu zespołu suchości (zespół
Sjögrena) jest zmniejszenie się ilości wydzieliny z gruczołów łzowych i ślinianek. Chorobę nazywa się również zespołem suchości, po łacinie sicca syndroma. Około 70% pacjentów, którzy zapadli na tę chorobę, uskarża się również na zapalenie stawów.
Jakie są przyczyny zespołu Sjögrena?
Zespół Sjögrena dotyczy przede wszystkim kobiet, u których występuje dziewięć razy częściej niż u mężczyzn i pojawia się najczęściej w wieku 35-55 lat. Przyczyny choroby nie zostały jeszcze do końca poznane. Zespołowi Sjögrena przypisuje się podłoże reumatoidalne. We krwi wielu pacjentów wykrywa się bowiem podwyższony poziom czynnika reumatoidalnego. Istnieje również teoria, według której choroba jest wynikiem procesów autoimmunologicznych. Schorzenie to miałoby zatem, według niektórych lekarzy, polegać na tworzeniu przez organizm przeciwciał przeciw substancjom własnego organizmu.
Objawy występujące przy zespole Sjögrena
- Suchość w nosie, ustach i gardle. Suche oczy
- Zmęczenie
- Bóle stawów rąk i palców. Zapalenia stawów
- Obrzęk ślinianek przyusznych
- Pogorszenie się słuchu. Zapalenie ucha środkowego
- Kłopoty z przełykaniem i oddychaniem
Jak leczy się zespół Sjögrena
W zespole Sjögrena zaburzona zostaje funkcja gruczołów łzowych i ślinianek (przede wszystkim przyusznych). Oczy i jama ustna wysychają, czego efektem są poważne schorzenia oczu i przewodu pokarmowego. Choroba jest chroniczna. W ciężkich przypadkach zespołu Sjögrena konieczne jest długotrwałe leczenie za pomocą kortykosteroidów i środków immunosupresyjnych. Leki te hamują tworzenie przeciwciał. Jeżeli przebieg choroby jest łagodniejszy, stosuje się tylko leczenie objawowe. Polega ono na częstym popijaniu płynów w ciągu dnia oraz żucia gumy bezcukrowej, która pobudza wydzielanie śliny. Stosuje się także specjalne środki na polepszenie śliny. Niewystarczająca ilość łez musi być uzupełniana sztucznie, gdyż wysychanie gałki ocznej może doprowadzić do poważnych schorzeń.
Co można zrobić samemu?
Nie jest możliwe wyleczenie choroby we własnym zakresie, bez interwencji lekarza. Na stan zdrowia wpływają jednak stres i przemęczenie, należy więc starać się ich unikać.
Kiedy należy zgłosić się do lekarza?
Pierwszymi objawami są: wrażenie ciała obcego w oku, suchość w jamie ustnej i trudności w przełykaniu. Jeżeli dolegliwości te nie ustąpią po kilku dniach, należy zgłosić się do lekarza.
Jak postąpi lekarz?
W razie podejrzenia zespołu Sjögrena lekarz, po przeprowadzeniu wywiadu wykona tzw. Test Schirmera. Polega on na umieszczeniu pod dolną powieką paska bibułki. Po około 4 minutach powinna ona być zwilżona na długości 20 mm. Wynik poniżej 5 mm świadczy o wystąpieniu zespołu Sjögrena. Ponadto wykonuje się badanie krwi, między innymi odczyny immunologiczne i morfologię krwi oraz badanie moczu.
Ważne
Nieprawidłowości pracy ślinianek zauważa często jako pierwszy dentysta. W czasie leczenia powinno ze sobą współpracować wielu specjalistów. Przebieg choroby musi obserwować jednocześnie: internista, laryngolog i okulista. Wspólnie ustalają oni właściwy sposób leczenia.
Zespół Sjögrena przebieg choroby
Znamienne dla zespołu Sjögrena jest utrzymujące się zmęczenie, zmuszające niekiedy nawet do przejścia na rentę. Zapalenie gruczołów łzowych i – najczęściej – ślinianek przyusznych powoduje ich obrzęk, który okresowo zanika, by ponownie się pojawić. Zaatakowane przez chorobę gruczoły funkcjonują nieprawidłowo i wydzielają coraz mniej płynów. Zmniejszona ilość płynu chroniącego oczy powoduje zapalenia i owrzodzenia rogówki. Z kolei niewystarczająca ilość śliny powoduje trudności w przełykaniu i mówieniu. Stopniowo wysycha błona śluzowa jamy ustnej, nosa, gardła i krtani. Powstają pęknięcia, strupy i owrzodzenia. Chory cierpi z powodu krwawienia z nosa i chorób oskrzeli, pojawia się chrypka, dochodzi do zapalenia ucha środkowego. Jest to najczęściej występujący, tzw. Zespół pierwotny tego schorzenia.
Zespół wtórny
Nieleczony zespół Sjögrena może przyjąć formę wtórną w postaci reumatyzmu stawów. Pojawiają się przewlekłe zapalenia stawów; są raczej łagodne i dotyczą głównie mniejszych stawów. U niektórych pacjentów występują zapalne zmiany w tkance łącznej, w drobnych naczyniach tętniczych i żylnych. Może dojść do niewydolności nerek. Na skórze łatwo powstają wybroczyny oraz krwiaki. Stwierdza się również powiększenie węzłów chłonnych.
Czy zespół Sjögrena jest niebezpieczny?
Nie istnieje bezpośrednie zagrożenie życia. Jednak na ogół choroba trwa bardzo długo. Leczenie może mieć poważne skutki uboczne. Poza tym kuracja nie zawsze kończy się sukcesem.
