Spód zdrowego języka jest pokryty gładką błoną śluzową, natomiast grzbiet jest szorstki. Szorstkość te powodują maleńkie kolczaste brodawki, które gęsto pokrywają język. Te maleńkie twory na języku, wystające ponad poziom błon śluzowych, są na końcach postrzępione i zrogowaciałe. Owo zrogowacenie powoduje powstawanie naturalnego, białoszarego nalotu na języku.
W nierównościach języka, na jego naturalnym nalocie, często zatrzymują się maleńkie okruszki pożywienia, które zmieniają barwę nalotu. Takie zmiany mogą być widoczne przez kilka godzin i są zupełnie niegroźne. Istnieją jednak określone zmiany w wyglądzie nalotu języka, które świadczą o pewnych chorobach. Objaw ten nosi nazwę “obłożonego języka”, niezależnie od rodzaju zmian nalotu.
Obłożony język w chorobach języka
W niektórych przypadkach obłożony język może być właśnie objawem chorób języka. Mogą to być następujące choroby:
Leukoplakia
Schorzenie to nazywane jest także rogowaceniem białym. Na błonach śluzowych języka i policzków pojawiają się białe, opalizujące plamy i smugi oraz zbite nawarstwienia rogowe. Mogą występować u palaczy i często są pierwszą oznaką nowotworu. Konieczne jest zaprzestanie palenia tytoniu. U osób używających protez zębowych niezbędne jest sprawdzenie, czy nie zawierają one czynników drażniących. Zmiany takie towarzysza także schorzeniom kilowym.
Leukoplakię leczy się chirurgicznie, krioterapia i elektrokoagulacja. Zrogowacenia mogą zlośliwieć.
Język czarny włochaty
Występuje przewlekły stan zapalny brodawek języka, które nadmiernie rogowacieją i są nienaturalnie wydłużone. Język wygląda jakby był obsypany czarnymi włoskami. Przyczyną tego schorzenia jest niedobór witamin lub zmiany w składzie flory jamy ustnej wskutek leczenia antybiotykami.
Obłożony język
W chorobach zakaźnych obłożony język może być symptomem niektórych chorób zakaźnych.
Płonica
W pierwszych trzech dniach choroby język jest pokryty grubym, białym nalotem. Następnie dochodzi do oddzielenia nalotu i powstaje charakterystyczny obaw zwany „językiem malinowym”.
Grypa
Występuje obrzęk i silne zaczerwienienie języka, podobnie jak w przypadku płonicy. Mówi się także o „języku poziomkowym”.
Dur brzuszny
Grzbiet języka pokrywa gruby, szarobiały nalot. Tylko czubek i brzegi języka są wolne od nalotu i mają barwę żywo czerwoną.
Kiła
W drugim stadium kiły na języku pojawiają się liczne, wyraźnie odgraniczone, szare wykwity (plaques maqueses). Zmiany takie występują także na innych błonach śluzowych.
Obłożony język w chorobach wewnętrznych
Niedokrwistość
Przy niedokrwistości złośliwej, spowodowanej niedoborem witaminy E12 (niedokrwistość Addisona-Bierrnera,) występują charakterystyczne zmiany wyglądu języka oraz jego pieczenie. Często są to pierwsze uchwytne objawy tej choroby.
Brodawki języka zanikają najpierw na brzegach, później także w środkowej części języka. język staje się cienki, silnie zaczerwieniony i błyszczący.
Choroby jelit, wątroby i serca “język malinowy”, który jest charakterystycznym objawem płonicy, może także towarzyszyć innym chorobom wewnętrznym, zwłaszcza nowotworom przewodu pokarmowego, stanom zapalnym elit oraz niektórym chorobom serca i wątroby.
Sinica
W ciężkich przypadkach sinic, których przyczyną jest niedotlenienie krwi, występuje niebieskie zabarwienie języka.
Odwodnienie
Utrata dużej ilości wody przez organizm, towarzysząca na przykład silnym biegunkom lub wymiotom, również może być przyczyną powstawania nalotu i wysuszenia języka.
Język a medycyna alternatywna
Dla wielu lekarzy zajmujących się medycyna alternatywna język odzwierciedla kondycję przewodu pokarmowego. Obserwując na którym odcinku języka nalot jest wyraźniejszy, specjalista potrafi, często niezwykle trafnie, stwierdzić, czy w grę wchodzi schorzenie żołądka, jelita cienkiego lub grubego.
WAŻNE
Zmiany w wyglądzie języka są zazwyczaj tylko jednym z wielu objawów charakterystycznych dla danej choroby. Najczęściej większą uwagę zwraca się na inne dolegliwości.
