Porażenia nerwowe

Każdy mięsień posiada włókna nerwowe, które w razie potrzeby powodują jego kurczenie się. Odruchy te sterowane są przez mózg.

Po przejściu przez kolejne „stacje”, impulsy są przekazywane przez rdzeń kręgowy i większe włókna nerwowe, na przykład przez nerw kulszowy w nodze lub nerw promieniowy i nerw łokciowy ręki do właściwego celu przeznaczenia.

Narządy wewnętrzne jak jelita i pęcherz moczowy zaopatrzone są również w mięśniówkę. Ma ona inną budowę tak zwanego mięśnia gładkiego. Mięśnie gładkie sterowane są przez wegetatywny system nerwowy i nie mogą być aktywizowane siłą woli.

Porażeniem nazywa się obniżenie lub utratę zdolności do uruchamiania jednego lub większej partii mięśni.

Porażenia wiotkie i spastyczne

Medycyna dzieli rodzaje porażeń mięśni na wiotkie i spastyczne.

W obydwu przypadkach niemożliwe jest świadome wprawianie mięśni w ruch; różnica tkwi w napięciu spoczynkowym, to znaczy w stanie napięcia mięśni.

W porażeniu wiotkim napięcie spada, a widoczne to jest na przykład w porażeniu wiotkim ręki, która bezwładnie zwisa. Porażenie spastyczne wyróżnia wzmożone długotrwałe napięcie mięśniowe, które nie jest wynikiem impulsów przekazywanych przez korę mózgową.

Rodzaje porażenia zależą od miejsca i stopnia uszkodzenia nerwu. Uszkodzenia w obrębie mózgu lub rdzenia kręgowego mają charakter spastyczny, a zaburzenia nerwów układu obwodowego – wiotki.

Porażenia mięśni gładkich i systemu naczyniowego mogą na przykład utrudniać opróżnienie jelit lub pęcherza moczowego.

Jakie są przyczyny porażeń?

Przyczyny porażeń mogą być bardzo różne. Zaburzenia pracy mózgu mogą być na przykład konsekwencją zaburzeń ukrwienia, mogą być spowodowane guzem lub krwawieniem w mózgu, w rdzeniu kręgowym albo w nerwowym układzie obwodowym.

Porażenie zagraża pacjentom w późnym stadium stwardnienia rozsianego .

Porażenia mogą wystąpić na skutek powypadkowych uszkodzeń nerwów rąk, nóg lub rdzenia kręgowego, a także w wyniku ucisku nerwów w przypadkach chorób zwyrodnieniowych kręgosłupa.

Typowe porażenia

Rodzaj i rozległość porażenia mięśni zależy od tego, jakie nerwy zostały uszkodzone.

Udar mózgu

Do udaru mózgu dochodzi na skutek nagłego zmniejszenia się dopływu kiwi do mózgu, np. w wyniku zaczopowania się naczynia krwionośnego, jego pęknięcia lub skrzepu wędrującego z serca.

Porażenie, które jest następstwem udaru występuje w formie typowego jednostronnego porażenia twarzy oraz kończyny górnej i dolnej. W początkowym stadium porażenie ma charakter wiotki, po kilku tygodniach spastyczny. jeżeli zaburzenie przepływu krwi nie bylo bardzo nasilone, jest szansa na cofnięcie się objawów porażenia.

Uszkodzenie rdzenia kręgowego

Uszkodzenie rdzenia kręgowego w przekroju poprzecznym oznacza najczęściej spastyczne porażenie obu nóg. Dodatkowo mogą pojawić się problemy z opróżnianiem jelit i pęcherza. Ocena szans na poprawę stanu chorego możliwa jest zazwyczaj dopiero po kilku tygodniach.

Uszkodzenie nerwów obwodowych

Uszkodzenie nerwów obwodowych, które następuje na skutek złamania kości lub ran ciętych, powoduje porażenia wiotkie. Dotyczą one wyłącznie nerwów, które występują w kompleksie z uszkodzonym mięśniem.

Nerwy obwodowe, w odróżnieniu od tkanki nerwowej mózgu i rdzenia kręgowego, mogą odzyskać dawną sprawność dzięki możliwości regenerowania się. Proces odbudowy może jednak trwać nawet około dwóch lat. Ponadto musza zostać spełnione określone warunki dodatkowe.

Jak leczy się porażenia?

W trakcie leczenia podejmowane są liczne próby zlikwidowania przyczyny porażenia, między innymi usprawnianie przepływu krwi przez mózg, mającego na celu uniknięcie kolejnego udaru lub usunięcie nowotworu.

Zakończenia uszkodzonych nerwów obwodowych łączone są w ten sposób, aby mogły jak najlepiej i najszybciej zrosnąć się ze sobą. Jeśli leczenie bezpośrednie nie jest możliwe, stosuje się fizykoterapię, aby przynajmniej utrzymać ruchomość stawów i zlikwidować skurcze mięśni.

Możliwość powrotu do zdrowia

Do porażeń dochodzi na skutek uszkodzenia komórek oraz włókien nerwowych. Powodują one zaburzenia w obrębie mózgu, rdzenia kręgowego i nerwów obwodowych. W zależności od stopnia uszkodzenia możliwa jest odbudowa komórek, do odzyskania pełnej sprawności włącznie.

Czy porażenia są niebezpieczne?

Od miejsca wystąpienia porażenia, zależy jego wpływ na funkcjonowanie całego organizmu. W niektórych wypadkach, kiedy porażeniu ulegną ważne dla życia narządy, może nawet nastąpić śmierć pacjenta.