Znamiona są to nieprawidłowości rozwojowe skóry w postaci jasno- lub ciemnobrązowych plam barwnikowych lub guzków. Ich przyczyną może być także nieprawidłowy rozwój naczyń krwionośnych. Nieprawidłowości te mają charakter wrodzony, chociaż najczęściej nie są uwarunkowane dziedzicznie. Powstają w okresie płodowym, ale mogą ujawnić się nawet w późnym okresie życia. Znamiona mogą osiągać różne rozmiary, mogą być płaskie lub wypukłe. Niektóre mają gładką powierzchnię, inne przypominają brodawki z pojedynczymi włoskami lub są pokryte meszkiem. Jednak większość z nich ma kształt owalny oraz ciemne zabarwienie. Znamiona mają zazwyczaj barwy w różnych odcieniach brązu. Mogą być gładkie lub chropowate, płaskie lub guzkowate.
Objawy występujące przy znamionach
- Różnych rozmiarów, jasnobrązowe aż po brunatne plamy barwnikowe na skórze
- Płaskie przebarwienia lub guzki wystające ponad powierzchnię skóry
- Gładka lub chropowata powierzchnia, owłosiona lub nie
Jakie są przyczyny powstawania znamion?
W miejscu znamienia istnieje duże skupisko komórek barwnikowych. Cecha ta jest uwarunkowana dziedzicznie.
Jak leczy się znamiona?
Zwyczajne znamię może być defektem kosmetycznym, ale nie jest chorobą. Jeśli obecność znamienia jest dla kogoś uciążliwym źródłem kompleksów, można usunąć go chirurgicznie. Zabieg taki wykonuje się w znieczuleniu miejscowym, a pobyt w szpitalu nie jest konieczny. Decydując się na usunięcie większych znamion, należy liczyć się z możliwością pozostania blizn.
Czy można coś zrobić samemu?
Znamion nie wolno podrażniać! Od czasu do czasu należy zwrócić uwagę, czy nie powiększyły się lub nie zmieniły barwy.
Kiedy należy udać się do lekarza?
Obecność znamienia może być powodem wizyty u lekarza wtedy, gdy szpeci i przeszkadza ze względów kosmetycznych. Również wówczas, gdy pojawią się nowe znamiona, zwłaszcza w starszym wieku, na wszelki wypadek należy pokazać je lekarzowi. Bezzwłocznie należy udać się do dermatologa wtedy, gdy:
- Znamię się powiększa
- Powstają na nim języczkowate twory
- Zmienia kolor (zwłaszcza wtedy, gdy ciemnieje, natychmiast do lekarza!)
- Wokół znamienia powstaje czerwona obwódka
- Po skaleczeniu znamię swędzi, boli lub sączy się
Jak postąpi lekarz?
W razie podejrzenia nowotworu złośliwego (czerniak), lekarz usunie znamię wraz z częścią otaczającej go tkanki. W laboratorium bada się próbkę tkanki na obecność komórek rakowych. Analizie laboratoryjnej poddaje się także próbkę tkanki ze znamienia usuniętego ze względów kosmetycznych, bez podejrzanych zmian.
Znamiona naczyniowe kapilarne
Jedną z postaci znamion jest znamię naczyniowe kapilarne płaskie (Naevus flammeus). Jest to zazwyczaj duża plama barwy różowej lub fioletowo-czerwonej, umiejscowiona na twarzy, kończynach lub karku. Tego typu znamię powstaje wskutek rozszerzenia się naczyń krwionośnych w okresie dzieciństwa.
Znamiona – przebieg choroby
Znamiona, które nie zmieniają wyglądu, nie wykazują również cech chorobowych. W przypadku zwyczajnego znamienia ryzyko jego przekształcenia się w nowotwór jest małe. Dlatego nie jest konieczne usuwanie ich niejako zapobiegawczo, z obawy przed rakiem. Jeśli natomiast wystąpią opisane wyżej objawy, należy bezzwłocznie skontaktować się z lekarzem dermatologiem.
Czy znamiona są niebezpieczne?
Kontroluj
wygląd
swoich
znamion
Znamiona nie są niebezpieczne dopóki nie zmieniają wyglądu i dopóki nie są podrażniane, drapane lub uciskane. Sporym ryzykiem przekształcenia się w nowotwór obarczone są znamiona owłosione u dzieci. Zmiany zwyrodnieniowe występują w 20% przypadków, dlatego rodzice powinni regularnie kontrolować wygląd takich znamion u dziecka. W razie pojawienia się choćby najmniejszych zmian, należy zapobiegawczo udać się z dzieckiem do lekarza. Oczywiście trzeba również pamiętać, że nie każda zmiana w wyglądzie znamienia jest równoznaczna z nowotworem. Dlatego w tym przypadku bardzo ważna jest profilaktyka i wczesne działanie. Jeżeli tylko nasze znamię wygląda podejrzanie – skonsultujmy się z lekarzem specjalistą. W tym przypadku nie obędzie się bez wizyty u dermatologa.
Jak można zapobiec powstawaniu znamion?
Znamiona mają charakter dziedziczny i nie można zapobiec ich powstawaniu.
Gdy znamię przekształca się w nowotwór złośliwy
Istnieją pewne sygnały ostrzegające przed możliwością chorobowych zmian w obrębie znamienia. Jeśli wystąpią opisane niżej objawy, należy jak najszybciej udać się do lekarza.
- Znamię się powiększa
- Ciemnieje
- Sączy się
- Występuje świąd znamienia i jego okolicy
- Powstaje stan zapalny
- Gdy u osoby starszej pojawiają się nowe, ciemno zabarwione znamiona.
